seva
29.05.2008, 19:18
COCUKLARA HANGI YASTA NE OGRETMELI?
2-3 Yas: Bu yaslarda deger ve inanclar sekillenmeye, cocugun kelime haznesi oturmaya basliyor. Bu yaslarda Allah, peygamber ve melek gibi kavramlar cocugun cevresindeki konusma ortaminda siklikla kullanilmali, masallah, elhamdulillah, bismillah gibi ifadelerle cocugun kelime haznesinde Allah'in yerini almasi saglanmalidir.
4-7 Yas: Bu yaslarda cocuklar soyut kavramlari anlayamadigindan Allah'i somut bir seyle kiyaslarlar. Bu normal karsilanmalidir. Cevaplarda da soyuta kacmak yerine somutun hep daha otesi ifadeler kullanilmalidir. Cocuk 'Allah'in boyu bulutlardan da yuksek mi?' gibi bir soru sorarsa, 'Allah'in boyu olmaz yavrum' demek yerine 'Onu Cennette gorecegiz ama yildizlari da o havada tuttuguna gore cok daha buyuk olmali' demek cocugun somut sinirlarini zorlar ama soyuta da kacmaz. Yine bu aralikta cocuklar sorgulamaksizin duyduklari her seyi kabul ederler. Bu yas araliginda cocuga dun sen uyurken bulutlar yere inip senin basinin altinda yastik oldu deseniz bunu sorgulamazlar. Bu yas araliginda daha sonraki sorgulama doneminde anlatilmasi zor olacak olan Allah'in varligi meselesi kolaylikla kabul ettirilebilir.
Bu yas grubunun alt bolumleri de vardir:
4-5 Yas: Cocuklarin sevgiyle ilgili kavramlari ogrendigi yaslardir. Bu yaslarda cocuklara Allah'in cocuklari ne kadar cok sevdigi her firsatta anlatilmalidir. Cocuklara 'En cok kimi seviyorsun?' gibi siradan bir soru yerine 'Allah'tan ve peygamberinden sonra en cok kimi seviyorsun?' sorusu sorulmali, boylelikle Allah'in herkesten cok sevilmesi gerektigi ogretilmelidir.
6-7 Yas: Bu yas cocuklarinda kendilerini buyuklere ve ozellikle de anne-babaya begendirme egilimi baskindir. Bu yaslarda cocuklarin dua etmeleri, sukretmeleri, bismillah demeleri takdir edilmelidir. Cocuk 2 yasindan itibaren buyukleri taklit eder, ancak ozellikle 6-7 yaslarinda bunu begenilme amacli yapmaya baslar. Bu yaslarda cocugun gordugu yerde ibadet etmek, sesli olarak dua etmek, insan ve hayvan sevgisini aile icinde ifade etmek onemlidir.
7-9 Yas: Bu yaslardaki cocuklar Allah'in zati ile ilgili sorular sormaya baslar. Cocuklarin arkadaslarina 'Sen Allah'a inaniyor musun?' sorusunu sormaya basladiklari yas bu yastir. Cocuk ilk defa bu yasta 'Inanilan ve inanilmayan bir Allah'in var oldugunun' farkina varir. Bu yas grubu cocugu varliklar âlemi ile onlari yaratan arasinda sevginin otesindeki yaraticilik iliskisini kurmaya baslar. Allah'in yaratan, duyan, bilen, goren, nimetleri veren, terbiye eden, rizik veren, hastaliklari iyilestiren Allah oldugu anlatilmalidir. Bu acidan bu yaslardaki egitim gorme ve izleme temelli egitim olmalidir. Cocugun etrafinda gordugu varliklarin renk, guzellik, sekil ve duzeninden haberdar olmasi, bunlari fark edebilmesi ve bunlari yaratanin Allah oldugunu anlamasi saglanmalidir. Bu yaslarda cocuk anne babasiyla oyun oynamayi birakir ve arkadaslari ile televizyon izlemeye ve oyun oynamaya baslar. Bu sebeple din egitiminin oyunlarla, nese verici kitaplarla, cizgi filmlerle ve bulmacalarla verilmeye baslamasi gerekir.
9-14 Yas: Soyut dusunebilme kabiliyeti bu yaslarda kazanilir. Bu yaslarda cocuk iki zihni durum gelistirir. Bir taraftan soyut dusunebilirken, diger taraftan ailesine ve aile buyuklerine karsi sorgulayici, reddedici, catismaci tepkiler gelistirir. Bu sebeple bu yillardaki din egitimi aile bireylerinden ziyade arkadas cevresi, cami ve okulla verilmelidir. Babaanne ve dede gibi figurler bu yaslarda anne babalardan daha etkili olabilir. Cocuklar bu yaslarda kendi baslarina kitap okumaya baslayacaklarindan veya televizyon seyredip internete gireceklerinden anne babanin sorumlulugu artarken kontrolu azalir. Bu da cevre faktorlerinin kontrol edebilmenin onemini artirir.
2-3 Yas: Bu yaslarda deger ve inanclar sekillenmeye, cocugun kelime haznesi oturmaya basliyor. Bu yaslarda Allah, peygamber ve melek gibi kavramlar cocugun cevresindeki konusma ortaminda siklikla kullanilmali, masallah, elhamdulillah, bismillah gibi ifadelerle cocugun kelime haznesinde Allah'in yerini almasi saglanmalidir.
4-7 Yas: Bu yaslarda cocuklar soyut kavramlari anlayamadigindan Allah'i somut bir seyle kiyaslarlar. Bu normal karsilanmalidir. Cevaplarda da soyuta kacmak yerine somutun hep daha otesi ifadeler kullanilmalidir. Cocuk 'Allah'in boyu bulutlardan da yuksek mi?' gibi bir soru sorarsa, 'Allah'in boyu olmaz yavrum' demek yerine 'Onu Cennette gorecegiz ama yildizlari da o havada tuttuguna gore cok daha buyuk olmali' demek cocugun somut sinirlarini zorlar ama soyuta da kacmaz. Yine bu aralikta cocuklar sorgulamaksizin duyduklari her seyi kabul ederler. Bu yas araliginda cocuga dun sen uyurken bulutlar yere inip senin basinin altinda yastik oldu deseniz bunu sorgulamazlar. Bu yas araliginda daha sonraki sorgulama doneminde anlatilmasi zor olacak olan Allah'in varligi meselesi kolaylikla kabul ettirilebilir.
Bu yas grubunun alt bolumleri de vardir:
4-5 Yas: Cocuklarin sevgiyle ilgili kavramlari ogrendigi yaslardir. Bu yaslarda cocuklara Allah'in cocuklari ne kadar cok sevdigi her firsatta anlatilmalidir. Cocuklara 'En cok kimi seviyorsun?' gibi siradan bir soru yerine 'Allah'tan ve peygamberinden sonra en cok kimi seviyorsun?' sorusu sorulmali, boylelikle Allah'in herkesten cok sevilmesi gerektigi ogretilmelidir.
6-7 Yas: Bu yas cocuklarinda kendilerini buyuklere ve ozellikle de anne-babaya begendirme egilimi baskindir. Bu yaslarda cocuklarin dua etmeleri, sukretmeleri, bismillah demeleri takdir edilmelidir. Cocuk 2 yasindan itibaren buyukleri taklit eder, ancak ozellikle 6-7 yaslarinda bunu begenilme amacli yapmaya baslar. Bu yaslarda cocugun gordugu yerde ibadet etmek, sesli olarak dua etmek, insan ve hayvan sevgisini aile icinde ifade etmek onemlidir.
7-9 Yas: Bu yaslardaki cocuklar Allah'in zati ile ilgili sorular sormaya baslar. Cocuklarin arkadaslarina 'Sen Allah'a inaniyor musun?' sorusunu sormaya basladiklari yas bu yastir. Cocuk ilk defa bu yasta 'Inanilan ve inanilmayan bir Allah'in var oldugunun' farkina varir. Bu yas grubu cocugu varliklar âlemi ile onlari yaratan arasinda sevginin otesindeki yaraticilik iliskisini kurmaya baslar. Allah'in yaratan, duyan, bilen, goren, nimetleri veren, terbiye eden, rizik veren, hastaliklari iyilestiren Allah oldugu anlatilmalidir. Bu acidan bu yaslardaki egitim gorme ve izleme temelli egitim olmalidir. Cocugun etrafinda gordugu varliklarin renk, guzellik, sekil ve duzeninden haberdar olmasi, bunlari fark edebilmesi ve bunlari yaratanin Allah oldugunu anlamasi saglanmalidir. Bu yaslarda cocuk anne babasiyla oyun oynamayi birakir ve arkadaslari ile televizyon izlemeye ve oyun oynamaya baslar. Bu sebeple din egitiminin oyunlarla, nese verici kitaplarla, cizgi filmlerle ve bulmacalarla verilmeye baslamasi gerekir.
9-14 Yas: Soyut dusunebilme kabiliyeti bu yaslarda kazanilir. Bu yaslarda cocuk iki zihni durum gelistirir. Bir taraftan soyut dusunebilirken, diger taraftan ailesine ve aile buyuklerine karsi sorgulayici, reddedici, catismaci tepkiler gelistirir. Bu sebeple bu yillardaki din egitimi aile bireylerinden ziyade arkadas cevresi, cami ve okulla verilmelidir. Babaanne ve dede gibi figurler bu yaslarda anne babalardan daha etkili olabilir. Cocuklar bu yaslarda kendi baslarina kitap okumaya baslayacaklarindan veya televizyon seyredip internete gireceklerinden anne babanin sorumlulugu artarken kontrolu azalir. Bu da cevre faktorlerinin kontrol edebilmenin onemini artirir.