İskilipli Mehmed Âtıf Hoca

[sandalli]

İskilipli Mehmed Âtıf Hoca, (d. 1875 - ö. 4 Şubat 1926) Türk din adamı. İnanç anlamında Ehl-i sünnet vel cemaat düşüncesinin müdâfaacısıydı.

Babası Akkoyunlu aşîretinin İmamoğulları ailesinden gelen Mehmed Ali Ağa, annesi Mekke'den göç etmiş, Ben-î Hattab aşîretinden Nazlı Hanım'dır. Altı aylıkken öksüz kalan Mehmed Âtıf, dedesi Hasan Kethüdâ efendinin himayesinde yetişmiştir.

Köy hocasından başladığı tahsiline 1891'de îtibâren iki sene İskilip’te devam etti. 1893 Nisan ayında gelerek ve medrese eğitimine burada devam etti. 1902’de medresedeki öğrenimini iyi derece ile bitiren Atıf Hoca, ve aynı yıl mesleki kariyer sınavı kazanıp, ertesi sene Fatih Camiinde ders vermeye başladı.

Bu sıralarda Dâr-ül Fünûn'un İlâhiyat Fakültesine girdi ve 1905’te buradan mezun olarak Kabataş Lisesi Arapça öğretmenliğine başladı.

Şapka Kanunu'ndan iki yıl önce yazmış olduğu "Frenk Mukallitliği ve Şapka" adlı kitabında Şapka Kanunu'na muhâlefet ettiği gerekçesiyle tutuklanmıştır.[1] İstiklal Mahkemeleri'nde yargılanmış ve 4 Şubat 1926 tarihinde îdam edilmiştir. Bazı çevreler, Teâlî-i İslâm Cemiyeti'nin üyesi olması nedeniyle idam edildiğini söyleseler de yargılama sırasında "Bağlı olduğunuz bir cemiyet var mı?" sorusuna şu cevabı vermiştir.[1]

Bir ara Teali İslam Cemiyetine de girmiştim. Arz ettiğim gibi yalnız okumak ve okutmakla meşgulüm.
—Teâlî-i İslam Cemiyeti'nden neden ayrıldınız?
Bu cemiyete saf mânâda dîne hizmet etmek, İslamiyet'e inkişaf vermek için ilmî bir gâye uğrunda girmiştim. Adının da delâlet ettiği gibi cemiyetin de esas gâyesi de esâsen buydu. Fakat bir müddet sonra bâzı cemiyet mensupları hedefi bulandırdılar. Yanlış yola saparak ilmî gâyeden uzaklaştılar. Cemiyeti siyâsete âlet etmek temayülüne düştüler. Bunun üzerine cemiyetin gidişini ilmî gâyeme uygun görmediğim için çekilmek zorunda kaldım.

Ayrıca Mustafa Sabri'nin beyannâmesini de tekzip ettiğini söylemiştir.

Yargıç: Sen ne karanlık günlerde Teâlî-i İslâmcılık yap, Mustafa Sabri'nin yanında yer al da sonra karşımıza şöyle böyle söyle. Sözleriniz hiç bir gerçeğe uygun değildir.

Hoca: Bu husus için size belge gösterdim.

Yargıç: Ne belge?

Hoca: Mustafa Sabri ile bu beyannâme meselesini görüşse idim, tekzîb etmezdim.

Yargıç: Bilakis bu sizin kasdınızın devâmı için yapılmış bir tertib olur.

Hoca: Niçin öyle olsun, ben de onlarla beraber olur, beyannâmeyi tasdik için ısrar ederdim ve imzâ ederdim. Hâlbuki açıkça muhâlefet etmişimdir. Resmî vesîka gösteriyorum. Hakkımda olumlu kanaat sâhibi olmak lâzım gelir ve gelmelidir. Tasdik etmeyelim diye en fazla ısrar eden oldum. Eğer Mustafa Sabri ile alâkam olsaydı ısrar etmezdim.

Yargıç: Belge göster.

Hoca: Belgeyi arzediyorum. Vakit Gazetesi'nin 1034. nüshasında tekzibnâmem duruyor. Şimdi bu durup dururken bendenize vesîka sormak bilmem nasıl olur.

Yargıç: Sen bu tekzibnâmeyi bir gizli maksad için yaparsın.

Hoca: Ne maksadı beyefendi?

Yargıç: Çünkü gördünüz ki bunlar Yunan teyyareleriyle atıldı ve aksi te'sir yaptı. Anadolu Halkı Millî Mücadele'ye daha fazla destek vermiştir. Siz de bu kötü durumdan kurtulmak için bunu yaptınız.

Hoca: Eğer öyle olsaydı onlarla berâber olurdum, cemiyete devam ederdim. Hâlbuki devam etmedim. Bu da bir delildir. Eğer devam etseydim bu düşünceniz akla gelebilirdi.

İskilipli Âtıf Hoca'nın savcı tarafından üç yıl hapis istemiyle başlayan yargılanmasının idâmla sonuçlanan ve hukûkun esaslarına ters olan bu hukuk skandalı, İskilipli Âtıf Hoca filmine konu olmuştur.

Eserleri [değiştir]
Mîrât-ül İslâm
İslâm Yolu
İslâm Çığırı
Dîn-i İslâm’da Men-i Müskirât
Nazar-ı Şeriatta Kuvve-i Berriye ve Bahriyye
Tesettür-ü Şer’î
Muâyenet-üt Talebe
Medeniyyet-i Şer’iyye
Frenk Mukallitliği ve Şapka

[Dilsad Hatun]

Kelebekler Sonsuza Kadar Uçar Film'de Atif Hocanin nelere maruz kaldigi çok güzel anlatiyor.
Tesekkurler sandalli.

[sandalli]

Savaştan yeni çıkmış müzaffer milletin parası, savaşarak kovduğumuz avrupalıya peşkeş çekildi. Memurlar şapka giymeye zorunlu tutuldu, şapka almaya gücü yetmeyenlere taksit olanağı sağlandı (!). Şapka giymeyi kabul etmeyenler ve şapkaya karşı çıkanlar istiklâl mahkemelerinde yargılandı ve bunlardan bir çoğu idam edildi. Gemiler dolusu şapka ithal edildi, İtalya´da ki birçok şapka imalatçısı şapka devrimi sayesinde zengin oldu. Yakın tarih bazılarının dediği gibi güllük gülistanlık değildi, araştırdıkça, okudukça şaşkınlığım artıyor. Allah Iskilipli Atıf hocaların hakkını mutlaka soracaktir.

[Dilsad Hatun]

Medeniyet dediklerine güzel bir Cevap .

[Cley]

O zamanlar da mahkemeden önce kararlar verilip formalite bir mahkeme yapılıyormuş...

[Dilsad Hatun]

+ [Üye Olmayanlar Linkleri Göremez. Üye Olmak İçin Tıklayın...]

Kelebekler Sonsuz'a Kadar Ucar filminden kucuk bir kisim

[goramaz]

Ah Hasan abi ah.. Nerden aklına geldi tarihin tozlu raflarından İskilipli Atıf Hocayı çıkarmak..çok sağolasın
İskilipli Atıf hoca gibi onlarca İskilipliyi yok edip toplumun feyiz damarlarını birer birer kestiler...bugün hala ahlaksızlık girdabında boğuşup duruyoruz...bazen düşünüyorum o insanların ahı mıdır diye..

[Cley]

Anadolumuzda güneşler doğdu
Bu toprağa ışık verdi nur verdi
Hepsi asrımızın bir kutbu oldu
Bu toprağa ışık verdi nur verdi

Bir devir esrarlı sırlı geceler
Göğe zulüm taşımıştır bacalar
İpe giden nice Atıf Hocalar
Bu toprağa ışık verdi nur verdi

[goramaz]

iskilipli atıf hocanın cenaze namazı idamından 81 yıl sonra kılınabilmiştir. nedendir bilinmez mezarını da gizleme ihitiyacı hissetmişler.
kendisini rahmetle anıyoruz

[sandalli]

Iskilipli Atif Hoca´nin sehit edilmesi bir hukuk cinayetidir. Sapka devriminden önce yazilmis bir risale icin idam edilmistir. Hak ve hukukun olmadigi istiklal mahkemeleri tarafindan yapilan hukuk katliaminin sadece bir örnegidir Atif hoca. Ben o günlere sevecen bakamiyorum, sevecen bakabilenlere de ne yazik ki bakamiyorum.