Şarkışla İlçesi

[_DuMaN_58]

Coğrafi Konum :


İlçemizin yüzölçümü 2619 km2, deniz seviyesinden yüksekliği ise;1180 metredir. Kızılırmak vadisini sınırlayan Kuzey-doğu yönündeki Çal dağının kuzeybatı eteklerinde kurulmuştur. Etrafı dağlarla çevrili Gedik Ovası denilen küçük bir ovanın ortasındadır.

Şarkışla ilçesi topraklarının büyük bir bölümü III. zamana ait topraklardan oluşmuş arazilerdir. Bunun yanısıra bölgede bu zamanlarda oluşmuş organik kalker,kil,kaya ve jips gibi gibi yapının pek çoğunu bulmak mümkündür.

1500 metreyi aşan yaylalar ilçenin göze çarpan en belirgin yüzey şekilleridir. Güneybatı-Kuzeydoğu doğrultusunda uzanan bu yaylaları bir takım dağ sıraları böler. Yeliboy, Yürübaba, Tepesidelik, Akbaba, Gökgöz, Beserek ve Güldede ilçenin en önemli dağlarıdır.

İlçe genelinde Kuzeydoğu-Güneybatı istikametinde akış gösteren Kızılırmak, kuzeyde Acısu ve güneyde de Kanak Çayı ile karışır. Arazi yapısı genelde düzlük ve aşınmış yükseltilerden oluşur. Vadiler diğer bölgelerin aksine çok derin değildir. Dağların müşterek özelliği Akdağ hariç bitki örtülerinin zayıf oluşudur.

İlçe Anadolu Bölgesinin en soğuk coğrafi bölgesinde oluşu nedeniyle ilçede iklim serttir. Yazlar sıcak ve kurak,kışlar ise soğuk ve yağışlıdır. Yağış kış aylarında kar, Bahar aylarında ise yağmur şeklinde düşer. İlçe karayel poyraz rüzgarlarının tesiri altındadır.

Bitki örtüsü olarak; ilkbaharda yeşerip sonbaharda kuruyan bozkırlara ve birçok ölçüde ilçenin kuzeyindeki köylerde kısmi çam ormanlıkları ile su kenarında insan eliyle yetiştirilen söğüt ve kavak ağaçlarına rastlanmaktadır.

İlçenin Tarihçesi:


Sarkisla Ilçesinin milattan önce 3000 yillarindan itibaren bir yerlesim merkezi oldugu bilinmektedir. Ilçe merkezine 5 km. uzakliktaki Döllük köyünün ilçe sinirlarina yakin bir yöresinde 1940 yilinda bulunan MÖ 2000 yillarina ait oldugu kabul edilen heykelin varligi bu tarihi dogrulamaktadir.
Heykel tunçtan yapilmis olup 12 cm. boyundadir. Halen Ankara Arkeoloji ve Etnografya Müzesinde muhafaza edilmektedir. Sirasiyla Hattiler’in, Hititler’in, Etiler’in, Persler’in ve Roma kralliginin yönetiminde kalan Sarkisla 11’nci yüzyil baslarinda Danismentler’in, 12’nci yüzyilin 2’nci yarisinda Anadolu Selçuklulari’nin eline geçmistir.

Sarkisla Anadolu Selçuklulari devrinde 1294 yilinda kurulmustur. 14’ncü yüzyilin ortalarinda Ertana Beyliginin daha sonra Kadi Burhanettin Devleti’nin denetimine girmistir. Anadolu Beyliklerinin yikilmasindan sonra Osmanli Devleti’nin denetimine giren Sarkisla, Timur’un Anadolu’yu istilasi sirasinda Yildirim Beyazit’in oglu Ertugrul Bey tarafindan askerlerine talim ve konaklama yeri; ayrica IV Murat’in Iran seferi sirasinda da askeri kisla olarak kullanildigi rivayet edilmektedir.

Ilçenin ismi eski Türkçe de sehir anlamina gelen Sar kelimesi ile Kisla kelimesinin birlikte telaffuz edilmesiyle Sehirkisla sözcügünün anlami kaybolarak Sarkisa’ya dönüstürülmüstür. Ilçe çevresinde yapilan Arkeolojik arastirmalarda Eti, Roma, Selçuklu ve Osmanli uygarliklarini izine rastlanmaktadir. Ilçe merkezine 1660 yilinda üsküdarli Mehmet Aga tarafindan yaptirilan Büyük Cami, 350 m2’lik alan üzerinde çok kubbeli olarak tarihi nitelik tasimaktadir.


19. yüzyilin sonlarina dogru tapu kayitlarindan Yildizeli’nin bugünkü B.Akören Köyüne bagli oldugu anlasilan Sarkisla, daha sonra Sivas Merkez Yönetimine baglanir. Merkezi konumunun ve ulasiminin önemli olmasi sayesinde gelisen Sarkisla, 1864 tarihinde Belediye Teskilatina kavusmustur. 1879 yilinda ilçe olmasiyla cografi durumu tespit edilmis olmaktadir. Ilçeye bagli 4 belde, 93 köy ve 9 mezra mevcuttur.


Tarihi Değerleri:

Ulu Camii : Kapısının üstündeki kitabeye göre 1080H.(1669 miladi)yılında yapılmıştır. Üsküdarlı Mehmet Efendi Vakfındadır.1900 yılında Hacı Hasan Sami Paşa tarafından büyük çapta onarılarak bugünkü şeklini almıştır.

Hardal Köyü Camii : Beden duvarının yarısı,üst örtüsü tamamen yıkılmıştır. Duvarlar kesme taş örtülüdür.

Kale : İlçenin ortasında yüksek bir tepedir. Kaleye ait hiçbir iz yoktur. Kaleden çok höyüğe benzemektedir. Bunlardan başka ilçede Radar tepesinde Arap Dede,Küpeli köyünde Küpeli Dede yatırları vardır.