-->Merkez bankası Sivas'a taşınsın

[ceylankimya]

Merkez bankası Sivas'a taşınsın

Rowan Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. İhsan Işık, Merkez Bankası tartışmalarına yeni bir boyut getirdi ve bankanın Sivas'a taşınmasını teklif etti. İşte gerekçeleri:

TOKİ Başkanı Erdoğan Bayraktar, "Hükümet, Merkez Bankası'nın İstanbul'a taşınması konusunu, bilimsel olarak araştırdı, sordu-soruşturdu." diyor, ama bu araştırmanın bulguları ve önerileri henüz kamuya mal olmuş değil. Tartışmanın altyapısı bilimsel çerçeveye taşınmadığı için, her türlü spekülasyona açık hale geliyor. Basit ama önemli bir ekonomik karar, tehlikeli bir şekilde, rejim tartışmasına kadar götürülüyor ve tekrar kılıçlar kınından çıkıyor. Ben de olayın magazinsel havasını bozmayarak "Merkez Bankası Sivas'a taşınsın" diyorum; ama benim, aslen Sivaslı olmam dışında, birtakım ekonomik ve sosyal gerekçelerim de var.

İlk önce tartışmanın kaynağını bir hatırlayalım. Geçen sene ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan, aldıkları yeni bir kararla, Merkez Bankası idari merkezinin de İstanbul'a taşınacağını belirtmişti. Babacan, bunun gerekçesini "Bugün bazı gelişmiş ülkelerde merkez bankaları başkentten değil, o ülkenin finans merkezinden yönetiliyor." sözleriyle açıklamıştı. Buna karşılık, Merkez Bankası'nın Ankara'da kalmasını isteyenler ise, Merkez Bankası'nın yeri ile finans merkezi olma arasında bir nedensellik ilişkisi olmadığını öne sürüyorlar. Bu iddialarını desteklemek için de, merkez bankaları ülkenin finans merkezi yerine başkentlerinde bulunan ülkeleri (mesela; ABD, İsviçre, İtalya, Brezilya ve Çin'i) örnek veriyorlar. Bunun dışında, taşınmaya karşı ortada gezen, Merkez Bankası personelinin taşınma sorunları, İstanbul'da emisyon bankacılarının yokluğu, ülkenin serveti olan ve 120 tonu bulan altın rezervlerini taşıma güçlüğü, yeni binanın İstanbul'da nerede olacağı ve mimarî gereksinimleri gibi gerekçelerin, ikincil planda olduğunu ve alınan kararın icra maliyeti olduğunu düşünüyorum. Mühim olan, her proje analizinde olduğu gibi, bu kararla elde edilecek toplam faydanın, toplam maliyetten fazla olup olmadığıdır.

Devlet, düzleşen dünyada ve ülkemizde kurumlarını yavaş yavaş Anadolu'ya yayarak bölgesel gelişmeye katkı sağlayabilir. Yeterli gelişme olunca, özel sektör de takip eder. İstanbul-Ankara kavgasında Sivas tarafsız bir bölgedir; ayrıca hem ne "Rize"'dir hem ne "Kayseri". Sivaslıyım ama ısrarcı değilim. Merkez Bankası tamamen veya kısmen Sivas'a taşınmıyorsa, Giresun'a da taşınabilir. Yalnız nerede olursa olsun, önemli olan Merkez Bankası'ndan beklediğimiz esas görev göz ardı edilmesin: Doğusuyla batısıyla güzel insanımıza aş ve iş bulacak ekonomik bir ortam sağlamak ve terleriyle biriktirdikleri helal paralarının değerini muhafaza etmek.

Çin'e bugün dünyayı selam durduran ekonomik mucizesinin mimarı eski Çin devlet başkanı Deng Xiaoping'in 1970'lerde dediği gibi: "Refaha ulaşmak esas zaferdir. Beyaz kedi siyah kedi, önemli olan fareyi yakalayıp yakalamadığıdır." Gerisi sanki laf ü güzaf.