Sivas Koyulhisar GÜZELYURT KÖYÜ

[doğanay58]

Güzel bir yurt
Koyulhisar’ın en büyük köylerinden olan Güzelyurt, büyüklü Küçüklü dokuz yerleşim biriminden oluşmaktadır. Osmanlı Arşivleri kayıtlarına göre, köyün kuruluşu, 1400’lü yıllara kadar dayanmaktadır.

COĞRAFYASI

Eski ismi “Hüsünlü” olan Güzelyurt, Koyulhisar’ın Ortakent Bucağı’na bağlıdır. Koyulhisar’ın en büyük köylerinden olan Güzelyurt; Merkez Mahalle, Sayderesi, Elmaalan, Acıdere, Bağlıca, Budama, Keçiini, Aşağı ve Yukarı Suludere olmak üzere büyüklü küçüklü dokuz yerleşim biriminden oluşmaktadır. Koyulhisar’ın kuzey doğusundaki Güzelyurt, kuzeyinde Ordu yaylaları, doğusunda Gümüşlü Köyü, batısında Küplüce ve Kavacık köyleri, kuzeyinde Yeniceköy ve Karacaören köyleri ile güneyinde Çandır Köyü ve Ortakent (Sisorta) Bucağı ile sınırdır. Güzelyurt, Ortakent’e 15, Koyulhisar’a 57, Sivas’a ise 240 km. mesafededir.

TARİHÇESİ

Güzelyurt, idari ve coğrafi olarak bulunduğu bölgenin uç ve atıl bir noktasında yer almasına rağmen köyün kuruluş tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Güzelyurt Köyü Derneği’nin yapmış olduğu inceleme ve araştırmalar sonucunda Osmanlı Arşivlerinden çıkan kayıtlara göre, köyün kuruluşu, 1400’lü yıllara kadar dayanmaktadır. Rivayetlere göre, köye yerleşen insanların asker kökenli olduğu, hatta Karadeniz Bölgesinde bulunan ve o dönemlerde yaşayan gayrı müslimlere karşı tampon bölge oluşturdukları, sulh dönemlerinde buradan İran’a da asker gönderildiği ifade edilmekte. Yakın tarihe kadar Güzeyurt hudutları içerisinde Rum vatandaşların oturduğu, hatta bunlardan kalma bazı bina kalıntılarının hala mevcuttur.

BİTKİ ÖRTÜSÜ VE TARIM

Köy, çoğunluğu, çam ve köknar olan ve daha alçak kesimlerde ise pelit ağacı ile devam eden zengin bir bitki örtüsüne sahiptir. Tarıma elverişli arazisi çok az olmasına rağmen vatandaşın ihtiyacı olan sebze, meyve ve bunun yanı sıra küçük çapta da olsa ekim dikim yapılmaktadır. Güzelyurt, alan olarak geniş olmasına rağmen tarıma elverişli arazisi kısıtlı olup, orman alanlarının dışındaki yerler, topraktan yoksun, taşlık alanlardır. Ayrıca Güzelyurt mülki hudutlarının devamında yüksek bölgelerde tipik Karadeniz yaylalarının benzerî yaylalar mevcuttur. Güzelyurt’un bulunduğu coğrafya; bölge itibarı ile yeraltı zenginlikleri bakımından oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Komşu köylerde yaklaşık 40 yıldan beri faaliyetleri devam eden kurşun, çinko ve bakır ağırlıklı üretim yapan işletmeler mevcut olup, aynı karakteristik yapıya sahip olan Güzelyurt’ta henüz işletme aşamasına geçilmemiş, ama son 7-8 seneden beri gerek Maden Tetkik Arama Enstitüsü ve özel şirketlerin maden arama ve sondaj çalışmaları devam etmektedir. Halen devam etmekte olan bu arama çalışmalarının bugüne kadarki neticeleri müspet olup, köy mülki hudutları içerisinde ekonomik ve dünya standartları ölçeğinde altın madeni yatakları bulunmuştur.

SOSYAL VE KÜLTÜREL YAPI

Köy halkı, birbirleri ile iyi ilişkiler içerisindedir. Anadolu’daki çok köyler gibi Güzelyurt'un da komşu köylerle ufak sayılıbilecek mahkemelere aksetmiş mera, otlak, su yol gibi anlaşmazlıklarımız olsada Derneğin çabalarıyla geçmiş yıllara oranla bu konularda müsbet yönde belirli aşamalar kaydedilmiştir. Köyde yaşayan Güzelyurtlular, ihtiyaçlarını pazar günleri, Ortakent pazarından, Pazartesi günleri de Koyulhisar pazarından temin etmekteler. Dini vecibelerin yerine getirildiği ve Merkez, Sayderesi ve Elmaalan mahallerinde bulunan 3 adet Camii Şerif olup, diğer mahalleler de yakınlık durumuna göre bu ibadethanelerden faydalanmaktadırlar. Bu camilerimizin alt katları da Güzelyurtluların zaman zaman yapmış oldukları toplantılar için kullanılmaktadır. Genelde bayramlaşmalar bu mekanlarda yapılıp, toplu yemek davetleri için de yine bu mekanlar tercih edilmekte. Güzelyurt'un düğün ve nişan gelenekleri biraz Karadeniz, biraz da İç Anadolu kültüründen etkilenmiş olup, yine de kendi başına ayrıcalığı olan bir seyir takip etmektedir. Güzelyurt'un folklorik becerisi kendi bölgesinde söz sahibi olacak kadar iyidir.

Güzelyurt’a ilköğretim okulu ilk defa 1962 yılında devlet tarafından yapılmış olup, bundan sadece merkez köyde yaşayanlar faydalanmıştır. Diğer yerleşim birimleri, ilk yıllarda yol olmaması sebebiyle bu imkandan yararlanamadı. Bölgede kış şartları oldukça sert geçtiği için öğrencilerin yürüyerek okula gidip-gelme şansı yoktu. 1967 yılında Sayderesi ve daha sonraki yıllarda da Acıdere mahallelerine ilköğretim okulu yapılarak, yakınlık mesafesine göre diğer yerleşim yerlerindeki öğrenciler bu okullarda eğitimini sürdürmekteler. Güzelyurt’ta son yıllarda eğitime verilen önem giderek artmaktadır. Son 10-15 yıldan bu yana üniversite ve yüksekokul kapılarını zorlayan çok sayıda öğrenci bulunmaktadır.

NÜFUS YAPISI

Dernek tarafından yapılan çalışmalar sonucunda, Güzelyurtluların köy ve köy dışında (büyükşehirler-yurt dışı) olmak üzere 710-720 hane arasında olduğu belirlenmiştir. Bu da nüfus olarak yaklaşık 3 bin kişiyi bulmaktadır.

EKONOMİK DURUM

Güzelyurt’ta nüfusun büyük çoğunluğu geçimini sağlamak için köylerinden ayrılmak zorunda kalmıştır. Köyde yaşayanlar geçimlerini az da olsa tarım ve hayvancılıkla temin etmektedirler. Bunun dışında köylüler, ihtiyacı olan sebze ve küçük çapta da olsa hayvanlarının yiyeceklerinin temini için ekim-dikim yapmaktadırlar. Bir ara ipek halıcılığının yaygın olduğu Güzelyurt’ta, ekonomik açıdan yeterli olmadığı için bu uğraştan zamanla vazgeçilmiştir. Sisorta bölgesinde bulunan yaklaşık 15 köyün ekonomisine katkıda bulunan ipek halıcılığı kurumsallaşmadığından, sadece kar zihniyeti olan tüccarlar tarafından idare edilmiş olup, bu işin beynelminel boyutu düşünülmemiştir. Bu nedenle de önemli getiri sağlanabileceği düşünülen halıcılık cazibesini yitirmiştir. Gurbetteki Güzelyurtluların çoğunluğu işçi olmakla beraber son zamanlarda küçük çaplı esnaf grubunda kayda değer bir artış gözlenmektedir.