KELKİT VADİSİNDE SİVASTAN 4 İLÇE

[METTS]

Kelkit çayının etrafında bulunan ilçelerin toplandığı kelkit havzası içinde sivas tan tam 4 ilçe yer almakta bunlar şöyle AKINCILAR GÖLOVA SUŞEHRİ KOYULHİSAR sivasın bu ilçeleri kelkit havzasının içinde yer alıyor bu ilçeler diğer sivas ilçelerine göre hem insanları hem iklim ve coğrafi koşulları olarak belirgin farklar gösteriyorlar

KELKİT VADİSİ NEDİR MERAK EDENLERE BİLMEYENLERE




Kelkit çayı Yeşilırmağın kollarından biri olup uzunluğu 320 km.dir. Kaynaklarını Gümüşhane'nin Çimen dağlarından alır.
Çoruh ırmağı doğrultusunda fakat ters yönde akar. Kaynaklarını Kelkit ilçesinden aldığından baştan sona kadar bu adı taşır. Kuzeydeki Köse dağlarından, güneydeki çimen yaylasından inen muhtelif küçük sular Kelkit ilçesinin merkezi olan Çiftlik'in biraz yukarısında bir kısmı da altında birleşerek büyük bir çay halini alır. Her iki sıra dağ arasında baştan sona kadar gayet karakteristik uzunlamasına bir vadiye sokulur. Vadi başlarında henüz sert ve arızalı değildir.
Ancak küçük Şiran suyunu aldıktan sonra oldukça sert ve arızalı olarak Şiran boğazına oldukça sarp olan Zapa boğazına, güneyden Avganus bölgesinin sularını topladıktan sonra Giresun Çamoluk sınırlarında Gümüşhane İlini terk eder. Gümüşhane ili için Kelkit varoluş demektir.
Kelkit Gümüşhane için bereketin diğer adıdır.
Kelkit çayı Refahiye'de bir çok farklı bölgenin suyu ile beslenen Koymat ve Seme dereleriyle birleşir. Birinci kol Karadağ eteklerinden, Çimen yaylaları ve bölge içerisindeki diğer küçük su kaynaklarıyla beslenerek, Kızıleniş çayı ye Orçul deresi ilçenin kuzeyinde doğudan batıya doğru Çat köyü önlerinde Koymat deresini oluşturur, ikinci kol üç ayrı bölgeden akan sularla beslenir. Bolkar çayırlarından, Kova orman kaynaklarından, Kutlu tepe üzerinden doğudan batıya doğru akarak Kutlu tepe dağının batı kaynaklarından beslenen Kalkancı göletinin tahliye suyundan beslenerek ilçe merkezine ulaşır.
ikinci bölge Avşarözu Kınktaş ve Hirdiç dereleriyle Dumanlı ormanlarının doğu kısmından çıkan kaynaklarla güneyden kuzeye doğru Koça çay adını alarak ilçe merkezinden geçer. Birinci ve ikinci bölgeden gelen sular ilçe merkezi kuzeyinde Köroğlu deresinden batıya doğru akarak Kayı köyüne ulaşır.
Kelkit çayını besleyen su kaynakları Refahiye ilçesinde iki ana kolda toplanarak Koymat mevkiinde birleşip Seme deresinden ilçe hudutlarını terk edip Giresun Çamoluk İlçesi istikametine doğru akar.
Kelkit çayı Erzincan ili Refahiye ilçesini terk ettikten sonra Çamoluk ilçe sınırlarından Giresun il sınırına girer Avganus ırmağını aldıktan sonra daha çetin Çağşağın boğazına sonra Kara Çorak boğazına sokularak uzanır. Bu sonuncu boğazın bitiminde Suşehri ovasında sol kısımda toplanan sulardan meydana gelen Aksar ırmağını sağdan Alucra ye Şebinkarahisar taraf inin sularını toplayan daha kuvvetli şehir suyunu alır. Buradan sonra vadi daralarak derinleşir. Bu bölgenin baş taraflarına Tönük boğazı daha ilerilerine Koyulhisar boğazı denir.
Gümüşhane topraklarından doğan Kelkit çayı Suşehri yakınlarında Sivas il sınırlarına girer.
Sivas ili Suşehri ovasında toplanan sulardan meydana gelen Aksar ırmağını içine alan Kelkit genellikle dar ve dik vadide akan Tönük boğazından geçerek Koyulhisar'a ulaşır. Koyulhisar boğazını geçtikten sonra Reşadiye sınırlarında ili terk eder. Kelkit çayının Sivas il sınırlarındaki kesimi 50km.uzunluğundadır. Karadeniz aralı iklim kuşağı sularını alan Kelkit çayının akışı Sivas ilindeki Kızılırmağa göre daha düzenlidir.
Ayrıca Karadenizin iklim etkilerine açık olan Kelkit çayının oluşturduğu vadi ulaşım açısından büyük imkanlar yaratmaktadır.
Tarih bir bakıma neyi, ne oranda, hangi coğrafyada bulacağımızı gösteren örneklerle doludur.
Dünya tarihine böylesi bir yaklaşımla baktığımızda bugün üzerinde neler yapabileceğimizi tartıştığımız "Kelkit Havzasının bu coğrafyadaki diğer bölgeler gibi sorunlu günler yaşadığı görülür.
Uygarlıklar beşiği diyerek övündüğümüz Anadolu'nun bu bölgesine 2003 yılının ortalarından baktığımızda Kelkit Havzasının yaşayanları olarak kendimizi nereye, hangi ilişkiler içine, hangi ağır yüklerle birlikte koyduğumuzu da belirlemiş oluruz.
Kentsel bölgeler; toplumsal, ekonomik, çevresel sorunları giderek artan bir karışıklık sergilemekteler;Bu karışıklık içinde Yerel yönetim birimlerinin.yapılabilecek ve gerçekleştirilebilecek projeler üzerinde bir araya gelmeleri daha doğru stratejileri ortaya çıkaracaktır.
Yerel yönetim birimleri kadar bu havzada yaşamış yada yaşayan her birey kendi adına, yaşadığı topraklar adına, ülke ve dünya adına bilgiyi bilince dönüştürmüşse, sorumlulukların verdiği saygıyla, bölgesinin her anlamda kimliğini korumasının kaçınılmaz olduğunu gösterecek davranışları da sürekli üretmesi gerekmektedir.
Gümüşhane , Giresun, Erzincan ve Sivas İllerini geçerek Tokat ili Reşadiye ilçesinin iki tarafına uzanan sıra dağlar arasında yol alarak Tokat'a ulaşan Kelkit çayının ilimiz sınırları içindeki beslenme havzası iyice daralır. Kelkit çayı bu bölgede kuvvetli bîr kol karışmaz. Reşadiye ilçe merkezi önlerinde geniş bir vadide ilerleyen çay Seyricek boğazından itibaren daralarak derinleşir ve akıntı bu bölgede hızlanır. Fatlı boğazı denilen alana kadar su bazen iki dar kaya arasında akar Zaman zaman yüksek şutlarla devam eden çay Fatlı boğazından sonra Niksar ovasında genişleyerek açılır.
Niksar ilçe merkezi içinden gelen Çanakçı suyunu alan Kelkit çayı Erbaa ovasını da sulayarak Talazan boğazına gelir. Erbaa ilçesinin batısındaki Boğazkesen denilen mevkide Yeşilırmak ile buluşur.
Niksar ilçe merkezi içinden gelen Çanakçı suyunu alan Kelkit çayı Erbaa ovasını da sulayarak Talazan boğazına gelir. Erbaa ilçesinin batısındaki Boğazkesen denilen mevkiinde Yeşilırmak ile buluşur. Akış hızı ve seyri düzenlenip planlanabildîğinde belirti takvimlerde rafting için ciddî bîr potansiyeldir. Amatör balıkçılar için -halen- bulunmaz.bir nimettir.
Kimbilir kaç yıllık bir sevda toprak ile suyun kavuşması.
"Işıltı yeri" bugün isimlendirdiğimiz sevimli bir sözcük değil ilk çağlarda yaşayan Hellenlerce LU-KA adı verilen Kelkit çayının anlamı.
Anadolu’nun sayılı havzalarından biri, bereketin doğal ifadesi sayılacak kadar verimli ovaların ortaya çıkardığı bir nimettir Kelkit Havzası.
Görünümleri Kelkit vadisinin uzunluğu ve genişliğine göre biçimlenmiş tepeler, Kelkit çayının güzelliğine engel değil sanki bu güzelliğin üstündeki aksesuar olmuş ormanları , ovaları ve üstünde yaşayanları. Kelkit doğuşundan döküldüğü ana kaçlar nereden bakılırsa bakılsın güzelliğini ve kimliğini korumuş cevhere benzer.
Çevresinde kurulu yerleşimler bir nebze olsun doğallıktan uzaklaşmışsa da hala doğanın yarattığı bu güzelliği gölgeleyememiştir. Kelkit havzasına gelenler şaşıracaklar. Çünkü orada kendilerini, özlemlerini, sevdalarını ve hayallerini bulacaklar ve bir sonraki Kelkit çayının güzelliğinde bîr öncekini arayacaklardır.