Mevlana Mahallesinin Tairihi ve Hikayesi

[*AHISKALI*]

Sivas’ın eski ve köklü mahallelerinden birisi olan “Mevlânâ Mahallesi” ismini bir zamanlar bağrında barındırdığı “Mevlevî Tekke ve Dergâhı”ndan almaktadır.
Mevlevîlik ve Sivas…Öteden beri bu iki kelime arasındaki ilişki dikkatimi çekmiştir. Hz. Mevlânâ’nın henüz beş yaşında iken (Malatya-Erzincan) Sivas üzerinden babası ile Akşehir ve Karaman’a yönelişi ile başlayan Sivas-Mevlevî ilişkisi, bundan sonra birçok Mevlevî üstâtlarının Sivas’ı ziyâret etmeleri, Sivas’ta kurdukları Mevlevî tekkeleri ve faaliyetleri ile devâm etmiştir. Örnek olarak zikretmek gerekirse, “Menâkıbü’l-Ârifîn ve Merâtibü’l-Kâşifîn” sâhibi Ahmet Eflâkî’nin Sivas’ı ziyâret etmesini, Sivas’taki Mevlevî Dergâhı’nın Mevlânâ’nın torunlarından Ulu Ârif Çelebi tarafından inşâ edilmesini, yine hâlihâzırda Sivas’ta Mevlânâ Caddesi olarak bir caddenin isimlendirilmesine sebep olan Mevlevî Dergâhını ve bu dergâhın Sivas’taki faaliyetlerini, Sivas ile Mevlevîlik arasındaki dikkât çekici ilişkiyi gösteren örnekler olarak zikredebiliriz.





Anadolu’da kurulan ilk Mevlevîhânelerden birisi olarak kabul edilen bu mekândan günümüze, adından başka, hiçbir emâresi kalmamıştır. Tekkelerin kapatılmasından sonra tamamen yıkılan bu mekânda, kurulduğu günlerden faaliyet gösterdiği son güne kadar birçok gönül insanı çeşitli görevler üstlenmişlerdir. Bu hizmet durağında görev üstlenen kimselerin XIX. Yüzyıla kadar olanlarının isimleri bilinmemektedir. Bu dönemden sonraki şeyhlerin kimler olduğu hakkında kendisi de Sivas Şeyhi olarak görev yapan Mehmed Reşîd Çelebi, Konya’ya gönderdiği bir mektup da şu kimselerin isimlerini zikretmiştir: Şeyh Mustafa Dede (1808–1817), Oğlu Şeyh Mehmed Dede (1817–1925), Trabzonlu Mehmed Niyazi Dede (1825–1835), Ürgüplü İbrahim Dede (1835–1843), Kütahyalı Şeyh Ali Dede (1843–1850), Sivaslı Şeyh Bahşî Dede (1850–1852), Konyalı Şeyh Mehmed Bahâüddin Çelebi (1856–1885).

Görünen odur ki, Sivas ile Mevlevîlik arasındaki bu ilişkiler samîmi bir atmosferde varlığını sürdürmeye devam edecektir.


alıntıdır...