10 yılda neleri kaybettik?

[Sivaslilar.Net]

Cumhuriyetin kurulduğu ilk yıllarda gelişmişlik düzeyi bakımından Türkiye’nin önde gelen şehirlerinden biri olan Sivas, tarih içerisinde bu önemini kaybederek, gelişmişlik düzeyinde 81 il içerisinde 54. sıraya kadar geriledi.

Özellikle son 10 yılda birçok değerini kaybeden Sivas’ta önemli yatırımlar birer birer aramızdan ayrılıyor.
Yıllardır sanayi şehri olmak için atılım arayan ancak bu atılımı bir türlü gerçekleştiremeyen Sivas, bir yandan nüfus erozyonuna uğrarken diğer yandan gerek hayvancılık, gerek tarım gerekse de sanayi ve kamu yatırımı alanında bir çok değerini kaybetti.
2000 yılı nüfus sayıma göre nüfusu 755 bin 91 olan Sivas’ aradan geçen on yılda yaklaşık 120 bin kişilik göç verdi. Yıllık ortalama 15 bin göç veren Sivas’ta son sayıma göre nüfus 633 bin 347 olarak belirlendi. Sivas yaşanan göç oranı ile birlikte Türkiye’nin en hızlı göç veren illeri arasında ilk sıralarda yer alırken, Sivas’ta özellikle köylerde yaşanan göç tarımı büyük yönde etkiledi.
Türkiye’nin en büyük arazisine sahip ili olan Sivas’ta ekilebilir tarım arazilerinin ancak yüzde 30-40’ı ekilebiliyor.
Sivas’ta 10 yıl önce sayıları 1,5 milyonu bulan küçükbaş hayvan sayısı da 300 binlere kadar gerilerken, büyükbaş hayvan sayısında da büyük oranda kan kaybetti. Sivas son on yılda tarım ve hayvancılık şehri olmayı da başaramadı.

KAMU YATIRIMLARI KAYIPLARA KARIŞTI
Nüfus, tarım ve hayvancılıkta kayıp yaşayan Sivas son yılda bir çok kamu yatırımında kaybetti.
Sümer Bank’a bağlı Halıcılık Müdürlüğünü kaybeden Sivas, önemli kamu yatırımlarını kaybetmeye devam etti.
Bunlardan en önemlisi ise Sivas 4 nolu Dikimevi oldu. 300 kişinin istihdam edildiği Dikimevi İstanbul’a taşınırken Sivas Tüdemsaş’tan sonra en önemli sanayi yatırımı olan dikimevini bundan iki yıl önce kaybetti.
Sivas Dikimevi’nin şokunu atlatamadan Devlet Malzeme Ofisi’ni de kaybetti. Yaklaşık 30 kişinin çalıştığı DMO’da geç kalan tepkilere rağmen Dikimevi ile aynı akıbeti paylaştı.
90’lı yıllarda Et Balık Kurumu kesim kombinasını da özelleştirmeye kurban veren Sivas’ta kapatılan son kamu yatırımı ise Tapu ve Kadastro 20. Bölge Müdürlüğü oldu.
Sivas’ta; bir Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğü, 8 Kadastro Müdürlüğü ve 17 tapu sicil müdürlüğü bulunurken, alınan son kararla İlçelerde bulunan Kadastro Müdürlükleri yani Suşehri, İmranlı, Zara, Kangal, Divriği, Şarkışla ve Yıldızeli Kadastro Müdürlükleri kapatılıyor. Yalnız İl merkezinde bulunan Sivas Kadastro Müdürlüğü kalırken oda Kayseri’ye bağlı bir şube olarak işlemlerini sürdürecek. Burada çalışan 40 personelin ise ne olacağı tam olarak aydınlanmış değil.

DEMİRYOLU ÖNEMİNİ YİTİRDİ
Karayolları 16. Bölge Müdürlüğü ve DSİ 19. Bölge Müdürlüğü’nün akıbetleri de çeşitli platformlarda tartışılır duruma geldiği Sivas’ta seyrü sefer halindeki yük ve yolcu vagonlarının fren tertibatının yapıldığı TÜDEMSAŞ döküm fabrikası da kapatılarak Tüdemsaş’ın küçülmesinde önemli bir rol üstlendi.
Öte yandan TCDD verimsiz olduğu ve yolların onarıma alınacağı gerekçesiyle 28 Aralık’ta Sivas’tan Ankara’ya, Ankara’dan da Sivas’a yolcu taşıyan mavi tren ve Erzurum Expresi seferlerini karşılıklı olarak iptal edildi. Alınan bu kararla birlikte önemli bir demiryolu kavşağında yer alan Sivas demiryolu ulaşımı konusunda da büyük bir kayba uğradı. Bunların yanı sıra büyük umutlarla inşaatına başlanan ve 4,5 milyon liranın harcandığı fuar alanı koyunların otlama alanı haline gelirken, DAP gibi önemli projelerlerde de Sivas yer alamadı.
Anadolu’nun tarım merkezlerinden biri olan Sivas’ta Toprak Mahsulleri Ofisi Bölge Müdürlüğü’de küçültülerek ajans müdürlüğüne çevrildi ve Kayseri’ye bağlı olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
Yaşanan bu kayıplarla birlikte Sivas yapılan işgücü araştırmalarında, işsiz kalma riski en yüksek iller arasında da ilk sıralarda yer alarak büyük bir prestij kaybı yaşadı.

TARİH VE KÜLTÜR ÇALIŞMALARI BOŞ ÇIKTI
Öte yandan yıllardır Sivas’ın tarih ve kültürüne yönelik yapılan çalışmalarda netice vermedi. Sivas’ı tarihi ve kültürü ile turizm şehri yapmaya çalışan idarecilerin attığı adımlar karşılıksız kaldı. Sivas’a gelen yerli ve yabancı turist sayıları beklenenin çok çok altında kalarak hayal kırıklığı yaşattı.
Sivas son on yılda büyük kayıplar yaşarken, bünyesine kattığı hiçbir yatırım gidenlerin yerini tutmadı. Nufus ve Kamuda kayıplar yaşayan Sivas bir çok alanda başka illere sağlanan kazanımlardan da yararlandırılmayarak makus talihine yenik düşmeye devam etti.

Sivas Hürdoğan