Sivas'ta ulaşım ve ekonomik yapı

[EyüphanAydın]

Sivas Hava Alanı Sivil-Askeri kategoride olup 1957 yılında hizmete girmiş olup; şehre uzaklığı 23 km dir. 01/19 pisti 3811x30 boyutunda olup pist beton kaplamadır. Yolcuya açık alanlar 695 m2 olup, otopark araç kapasitesi 33 dür-

SİVAS TERMİNALi

İLİ SANAYİ YAPISI
1.1. SANAYİ SEKTÖRÜ
Sanayi sektörü, bir ilin ekonomik gelişliğinin önemli göstergesidir. İllerin coğrafi konumları, sahip oldukları yer altı ve yer üstü zenginlikleri ile tarım ve hayvancılık, turizm, ticaret sektörleri ve hizmet sektörünün gelişme seviyeleri, sanayinin gelişmesi için gerekli alt yapıyı oluşturduklarından, sanayinin gelişmesinde bu faktörler önemli rol oynamaktadırlar.
Sivas ekonomisi, tarım, ticaret, ulaştırma ve haberleş ile sanayi sektörlerine dayalıdır. Sanayi sektörünün Sivas ekonomisinde katkısı oldukça yüksek seviyelerde görülmektedir. Bu durum, ilde imalat sanayinin gelişmiş olmasından ziyade, madencilik ve enerji alt sektörlerinin sanayi sektörü içerisindeki ağırlıklarından kaynaklanmaktadır.
Sivas’ta imalat sanayi alt sektörünün yeterince gelişmemesinin sebepleri arasında ilin konumu, tarım, hizmet ve ticaret sektörlerinden elde edilen sermaye birikiminin yeterince sanayi yatırımlarına yönlendirilmemesi sayılabilir (Sivas, Sanayi Potansiyeli ve Yatırım Alanları Araştırması, Sivas Hizmet Vakfı, 2003, s.39)
Sivas’ta yer altı kaynaklarına dayalı bir sanayi gelişmiş olup il sanayinde kamu yatırımlarının ağırlığı daha fazla hissedilmektedir. İlde büyük oranda istihdamı sağlayan belli başlı tesisleri, Sivas Demir-Çelik İşletmeleri (özelleştirildi), TÜDEMSAŞ, YİBİTAŞ-LAFARGE Sanayi ve Ticaret A.Ş. Sivas Çimento Fabrikası, Sivas Beton Travers Fabrikası ve çeşitli maden işlenmesine yönelik tesislerdir.
Sanayinin sağlıklı altyapısı olan alanlarda gelişmesi amacıyla oluşturulan; Küçük Sanayi Siteleri ve Organize Sanayi Bölgeleri açısından Sivas ilindeki çalışmalar ancak son dönemde yoğunlaşmıştır. (Uygun Yatırım Alanları Araştırması, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Haziran 1998,s.87)
1.2. SİVAS İLİNİN NÜFUS YAPISI ve İŞGÜCÜNÜN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI
2000 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre Sivas’ın nüfusu 707,645’tir. Söz konusu nüfusun 390,468’i şehirlerde, 317,177’si kırsal kesimlerde yaşamaktadır.
Şehirleşme oranında sınırlı da olsa artış olup, 1996’da %50 olan şehirleşme oranı %55’e yükselmiştir.
Yıllık nüfus artış hızı Türkiye ortalamasının altında gerçekleşmektedir. Yıllık nüfus artış hızı binde 1,06’dır.
Sivas oldukça fazla göç veren bir il olup, göç oranı binde 27’dir. (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sanayi Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Sivas Sanayi Potansiyeli ve Yatırım Alanları Araştırması, 2003, s.3)
Sivas ilinde faal iş gücünün sektörlere göre dağılımı, %69 tarım, %26 ticaret ve %5 sanayi şeklinde oluşmuştur. (Sivas İli Gelişme Stratejisi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Ankara, 1997, s.4)


SİVAS 1. ORGANİZE SANAYİ (HIZLI GELİŞİYOR 2. YOLDA)
SİVAS DEMİR ÇELİK
DEMİR ÇELİK FABRİKASI
Tesisler en son teknolojik yenilikleri kapsayan 400.000 ton/yıl yuvarlak mamul kapasiteli haddehane 450.000 ton/yıl sıvı çelik kapasiteli çelikhane ve yardımcı ünitelerden oluşmaktadır.

Ürünler :
.Genel yapı çelikleri (Çubuk ve Kangal) (%5.5-32mm)
·Yüksek dayanımlı betonarme çeliği (Nervürlü) (% 12.32mın)
.Yüksek dayanımlı betonarme çeliği (Kangal) (%5.5-l6mm)
. Düşük karbonlu düşük silikonlu kaynak ve ince tel çelikleri vb
.Yay çelikleri yüksek karbonlu çelikler ön gerilimli betonarme çelikleri vb.
. Genel ısı işlem çelikleri (Orta karbonlu düşük alaşımlı sementasyon vb.)

ÇİMENTO FABRİKASI

Fabrika; 1935-36 yıllarında Alman Hamblet firması iştirakiyle kurulmaya başlanmış, 1943 yılında makine aksamı temin edilerek 90,000 ton/yıl kapasiteli yaş sistem bir döner fırınlı olarak işletmeye açılmıştır,1952 yılında kapasitesi 190.000 tona çıkarılmıştır.1968 yılında kuru sistem iki döner fırın devreye alınmıştır.1983 yılında yıllık 325.000 ton çimento üretilebilir duruma getirilmiştir.

31.12.1980 tarihinde Sümerbank'a bağlı bir işletme iken 1.1.1981 tarihin-den itibaren T.Çimento ve Toprak Sanayii T.A.Ş. bağlı bir işletme haline getirilmiştir. 31.7.1991 tarihinde özelleştirilmek üzere Kamu Ortaklığı İdaresine devredilmiştir. 25.12.1992 tarihinde özelleştirme kapsamında Yibitaş Holding A.Ş.'ne satılarak özel bir kuruluş haline getirilmiştir.

SİVAS TÜDEMSAŞ VAGON SANAYİ

TÜDEMSAŞ

TÜDEMSAŞ 1939 yılında yük vagonu ve buharlı lokomotif tamiratı yapmak amacıyla SİVAS CER ATÖLYESİ adıyla kurulmuştur.

1953 yılından itibaren yeni yük vagonu üretimine başlayan ve 1957'de adı Demiryolu Fabrikaları Müdürlüğü olarak değiştirilen 1972' de ise adı SİDEMAS Sivas Demiryolu Makinaları Sanayi Müessesesi olan şirket 25.4.1986 tarihinde Yüksek Koordinasyon Kurulu kararı ile TCDD'ye bağlı ortaklık şeklinde TÜDEMSAŞ Genel Müdürlüğü adını almış olup Genel Müdür Başkanlığında yönetim kurulu tarafından yönetilmektedir.

TÜDEMSAŞ-Vagon Üretim, Vagon Onarım, Düküm,talaşlı İmalat, Dövme ve Pres Mekanik İşlemler Fabrikası olmak üzere 6 ana Fabrika ile Bakım .Onarım Üretim, Malzeme İkmal ve Kalite Kontrol Müdürlüğü olmak üzere 3 yardımcı Müdürlükten oluşmaktadır.

TÜDEMSAŞ 288.980 m2'lik Açık saha üzerine kurulmuş olup 87.000 m2'lik kapalı alana sahiptir.

TCDD SİVAS BETON TRAVERS FABRİKASI


Demiryollarının üst yapı malzemelerinden olan travers'de teknolojinin betonarmeye yönelmesiyle demiryolu yol yenilemeleri ve yapımında tüm dünya ile birlikte memleketimizde de beton travers üretimine ağırlık verilmeye başlanmış ,Sivas'ta 17 Temmuz 1979 yılında üretimine başlanmıştır.

Beton Travers fabrikasında yılda 450.000 adet üretim yapılmakta ve yol yapımı,yol yenilemeleri olan bölgelere gönderilmektedir. Fabrika Ankara Karayolu üzerinde 172.053 m2'lik bir alanda kurulmuştur.



SİVAS TOPTAN TİCARET MERKEZİ


Toplam 358 işyerinden oluşan tesisin ticari alanlara göre dağılımı şöyledir;

Toptan Gıda ...................282 Birim

Demir-Sac-Çimento .......44 Birim

Odun-Kömür ....................32

Ticari birimlerin dışında yine kooperatif tarafından bir PTT şubesi ile 5 banka binası inşa edilmiştir. Aynı kesimdeki 400 birimlik arsanın da önümüzdeki yıllarda inşa edilmesi düşünülmektedir. 66 dükkanın yanısıra idari bölümler ile bir de lokanta bulunmaktadır.

Sivas
Ekonomik Faaliyetler

Sivas ilinin ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanır. Faal nüfûsun % 70’i tarım sektöründe çalışır. Tarım ise tarla tarımı şeklindedir. Tarımdan sonra hayvancılık ikinci bir gelir kaynağıdır. Son senelerde sanâyi sektörü de hızla gelişmektedir. Mâdenler bakımından da zengin olan Sivas, kara ve demiryolları kavşağıdır.

Tarım: Yüzölçümü bakımından Türkiye’nin ikinci büyük ili olan Sivas topraklarının % 97’si ekilebilir olmasına rağmen tarım yeterince gelişmemiştir. Bitki üretimine ayrılan alanlar bir milyon hektara yakındır. Bunun beşte birine yakınında sulu tarım, 10 bin hektara yakın kısmında ise bağcılık yapılmaktadır.

Tarım ürünlerinde tahıl, baklagiller ve sanâyi ürünleri başta yer alır. Tahıl ise en önde gelir. Tarım ürün miktarı mevsim şartlarına göre her sene değişmektedir. Başlıca tarım ürünleri buğday, çavdar, fasülye, mercimek, fiğ, şekerpancarı ve patatestir. Sebezcilik ve meyvecilik pek gelişmemiştir.

Hayvancılık: İl topraklarının çok geniş bir kısmını kaplayan plato ve yaylalar hayvancılığa çok elverişlidir. Çayır ve mer’alar çoktur. Sivas’a hayvancılık bakımından Türkiye’nin Texas’ı denir. Hayvancılığın tarımsal üretim içerisindeki yerinin büyük olmasına karşılık, istenilen düzeyde gelir getirmemektedir. İlde en çok koyun, sığır, kılkeçisi, kümes hayvanları beslenir. İldeki ırmaklar ve Gökpınar Gölünde kurulan alabalık tesislerinde balık üretimiyle Kangal köpekleri ülke sınırını aşan bir üne sâhiptir. Arıcılık gelişmiş olup Sivas balı meşhurdur.

Ormancılık: Sivas ilinin orman varlığı yüzölçümüne göre çok az sayılır. İl topraklarının % 11’i ormanlarla kaplı olup, 200 bin hektarı orman ve 100 bin hektarı fundalıktır. Orman içinde 220, orman kenarında 147 köy vardır. Senede 50 bin m3 sanâyi odunu ve 30 bin ster yakacak odunu elde edilir. Ormanlarda daha çok karaçam, kızılçam, ardıç gibi iğne yapraklı ağaçlara ve daha aşağılarda meşe ormanlarına rastlanır. Suşehri ve Koyulhisar ilçelerindeki ormanlar ise tamâmen yaprak dökmeyen ağaçlardan ibârettir. Sivas’ta ağaçlandırma hızla yapılmasına rağmen hem yetersiz hem de bakımsızdır.

Mâdencilik: Sivas il toprakları mâden bakımından zengindir. İl dâhilinde demir, kömür, kurşun, krom, bakır, tuz, gümüş, asbest, manganez, nikel, amyant, balit ve mermer çıkarılır. Divriği’de senede 1500 tona yakın demir elde edilir. Ayrıca Celalli civârında petrol, Abdülvehhab Gâzi Türbesi civârında zengin alçıtaşı yataklarına rastlanılmışsa da işletilmemektedir.

Sanâyi: Kara ve demiryollarının kavşak noktası olan ve mâden bakımından zengin olan Sivas, sanâyi bakımından gelişmemiştir. Fakat son senelerde hızlı bir sanâyileşme vardır. Küçük sanâyi yaygın olup, metal eşyâ ve makina îmâli, dokuma ve gıdâ kolları gelişmiştir. Başlıca büyük sanâyi kuruluşları şunlardır: TÜDEMSAŞ (Türkiye Demiryolu Makinaları Sanâyii A.Ş.), Sivas Çimento Sanâyii A.Ş., Beton Travers Fabrikası, Sivas Demir Çelik Fabrikası, Et ve Balık Kombinası Müdürlüğü, Süt Endüstrisi Kurumu, Askerî Dikimevi, SİDAŞ (Sivas Dokuma Sanâyi A.Ş.), kiremit ve tuğla fabrikaları, yem ve un fabrikaları, amyant üreten Asbest Fabrikası, Ceylân Çivi Fabrikası, Döksat Döküm Fabrikası (Su borusu ve yapı malzemesi), Eksantrik Sanâyi ve Ticâret A.Ş. (Otomativ yedek parçaları), Mobilya Fabrikası, Pamuk İpliği Fabrikası ve halı dokuma atelyeleri.

Ulaşım: Ülkenin dört yanını birbirine bağlayan kara ve demiryolları ağı Sivas’tan geçer. Ankara, Sivas, Erzincan, Erzurum devlet yolu ile Doğu ile Batı Anadolu birbirine bağlanır. Bu yol Yıldızeli’nde ikiye ayrılır ve bir hat Tokat, Amasya, Samsun’a ulaşır. Böylece Kuzey Anadolu’ya bağlanır. Ulaş ve Kayadibi’nde ayrılan yol Kayseri, Niğde, Mersin’e giderekGüney Anadolu’ya bağlanır. Sivas’ın Merkez İlçe, Zara, Yıldızeli, Hafik, İmranlı, Gemerek, Gürün, Kangal ve Şarkışla ilçeleri devlet yolları üzerinde bulunur. İl dâhilinde 979 km devlet yolu, 761 km il yolu vardır. Bâzı köylerin henüz yolları yoktur.

Sivas, demiryolu ağının önemli bir kavşak noktasındadır. Demiryolu ile ülkenin dört yanına bağlanır. Edirne, İstanbul, Ankara istikâmetinden; İzmir, Afyon istikâmetinden ve Mersin, Niğde istikâmetinden gelen demiryolu Kayseri’de birleşip tek hat hâlinde Sivas’a ulaşır. Sivas’ta demiryolu hattı tekrar kollara ayrılarak Artova, Turhal, Amasya, Samsun hattını meydana getirir. Çetinkaya istasyonundan da iki hat ayrılır. Bir hat Erzincan, Erzurum, Kars’a; diğer hat ise Malatya, Diyarbakır, Siirt, Malatya, Elazığ ve Muş’a ulaşır. Merkez ilçe, Gemerek, Şarkışla, Yıldızeli ve Divriği ilçeleri demiryolu güzergâhı üzerindedir. Sivas’ta havaalanı da vardır. İstanbul ve Ankara ile karşılıklı uçak seferleri yapılmaktadır.

TARIM

Türkiye, tarım ve hayvancılık bakımından bölge ülkeleri arasında önemli bir yere sahiptir. İleriki yıllarda bölge ülkeleri arasında Türkiye'nin yükselen değeri tarım olacaktır. Bir tarım şehri olan Sivas'ın umudu da tarım ve hayvancılıktır. Problemlerine rağmen ilimiz tarım sektörünün önemli potansiyeline sahiptir. Sivas nüfusunun yüzde 65.5 tarım ile uğraşıyor. Türkiye'nin en büyük coğrafi alanlarından birisi olan ilimizin sınırları içinde kırsal alanlar çoğunluğu oluşturuyor.

İlimiz 1 milyon 216 bin 707 hektar tarıma elverişli arazi varlığı ve 1 milyon 207 bin 916 hektar çayır ve mera alanlarıyla bitkisel ve hayvansal üretim için büyük potansiyele sahiptir. 289 bin 370 büyükbaş hayvan, 343 bin 950 adet küçükbaş hayvan, 750 bin 569 adet kanatlı, 130 bin 45 adet arı kovanı ile hayvancılık alanında da önemli bir konuma sahiptir.

İlimizde tarım ve hayvancılığın gereken değerini alması ve üretimin geliştirilmesi için "Sivas 2023 İl Gelişme Planı" ve ilgili stratejilerimize göre kaynakların etkin kullanıldığı, sürdürülebilir ve örgütlü bir tarım modeli üzerinde çalışmalarımızı yürütmekteyiz.

Bu kapsamda mevcut gen kaynaklarını korumak ve bu gen kaynaklarının verimini maksimuma çıkarmak amacıyla Akkaraman Tipi Gen Kaynaklarının Korunması Projesi, sürü bakıcılığını asıl meslek haline getirmek adına ülkemizde bir ilk olan Sürü Bakıcısı Yetiştirme Projesi, geniş çayır ve mera alanlarımızı ıslah ederek yem girdi maliyetlerini düşürmek ve erozyonu önlemek amacıyla Mera Islahı ve Amenajmanı Projesi oluşturuldu.

Ülkemizin 40 milyon ton olan kaba yem ihtiyacına karşın üretimimiz 11 milyon ton. 29 milyon ton olan kaba yem açığını kapatmak ve ilimizi yem deposu haline getirmek amacıyla Yem Bitkileri Üretimini Arttırma Projesi'ni uygulamaya koyduk. Türkiye'nin ilk "Kaba Yem ve Ot Borsası'nı da sonuçlandırma aşamasındayız.

Geniş coğrafyamızda meyveciliğe uygun ve ekonomik anlamda üretim yapılabilecek çok değerli alanlar var. İlimiz meyve üretiminde son turfanda ve gece gündüz sıcaklık farkları nedeniyle lezzetli meyve yetiştirme avantajına

sahip olduğu için piyasa değeri, adaptasyon yeteneği yüksek, bodur meyve çeşitleri üzerinde çalışarak, üzümsü meyveleri de kapsayan Meyvecilik Üretimini Geliştirme Projesi'ni uygulamaya koyduk.

İlde yoğun tarım uygulamaları yapılmadığı için ilaç ve gübre kullanımından kaynaklanan bir kirlilik mevcut değildir. Bu nedenle organik tarım projesini de uygulamaya koyduk. Bu kapsamda çiftçilerimizin organik buğday, meyve, baklagil, bal ve hayvancılığa geçmek için temel teşkil eden organik yem bitkisi üretimine başlamasını sağladık.

Nevşehir ve Niğde gibi illerde görülen patates siğili hastalığı nedeniyle daralan ekim alanlarını hastalıktan arındırmak için Patates Üretimini Artırma ve Pazarlama Olanaklarını Geliştirme Projesi'ni uygulamaya koyduk. Ülkemizde bir ilk teşkil eden Patates Üreticileri Birliği'ni de kurduk. Stratejik öneme haiz yağlı tohumlu bitkiler yetiştiriciliğini artırmak amacıyla Ayçiçeği Tarımı Yapılan Alanların ve Pazarlama Olanaklarının Artırılması Projesi'ni hayata geçirdik. Bu kapsamda Altınyayla ilçemizde Yağlı Tohumlar Üreticiler Birliği kurulum çalışmalarına başladık. İl müdürlüğü olarak bu yıl

çiftçilerimize örnek olması amacıyla ayçiçeği ekimi gerçekleştireceğiz

Tarımsal konularda eğitim amaclı Radyo Tarım Projesi'ni hazırladık, çiftçilerimizin teknik personelimize her an ulaşımını sağlayacak olan 444 03 58 Alo Tarım Hattı'nı da kurduk. Halkla ilişkiler merkezini hayata geçirdik. İl Müdürlüğü olarak 2007 yılını valilik genelgesiyle tarımsal eğitim yılı ilan ettik. Çiftçiler yarışıyor programını hazırladık ve yarışma programı İl Müdürlüğümüz'de kurmuş olduğumuz stüdyodan yerel bir kanalda yayınlanmaktadır. İki yerel kanalda haftada 2 saat Tarım Saati programı düzenledik. Bu örnek çalışmaların başarıya ulaşması üretken bir bilincin ortaya koyacağı halis niyet, bilgi beceri ve uygulamadaki sorumluluk bilincine bağlı olacaktır.


Tarım
Tarım Sivas yöresinin en önemli ve vazgeçilmez geçim kaynağıdır. Yörede
tarım ve hayvancılığın önemi Çiftinen koyun, kalanı oyun denilmek suretiyle vurgulanmıştır. O kadar ki, tarım ve hayvancılığın dışındaki diğer işler bir gönül eğlencesi olarak tanımlanmıştır. Bu düşünce, tarım ve hayvancılığın vazgeçilmez olduğunu belirten çok önemli halk felsefesidir.

Toprağın HazırlanmasıToprağı hazırlamak, mahsulü biçilmiş bir tarlanın üzerinden bir kış geçtikten sonra, tarlayı sürüp tohum ekmeye hazır hale getirmek demektir. Genellikle bu süreç, havaların iyi gitmesine bağlı olarak, mart ile kasım ayları arasında yapılan bir dizi çalışmaları içerir.

Tohum Ekme
Önceden işlenip tohum ekilecek hale getirilen toprağın üzerinde yapılan, bir dizi çalışmadan oluşan iştir. Tohum ekmeye genellikle, koç katımına (14 kasım) 40-50 gün kala başlanır. Koç katımından 10 gün öncesine kadar devam edilir. Bu tarihten sonra daha ekin ekilmez. Mevsimin kurak gitmesi durumunda tarla bahara kadar bekletilir. Bahar gelip toprak çamurdan kurtulduğunda güzden kalan tarla ekilir. Bu şekilde ekilen ekine “Yaz ekini” adı verilir.



Ekinin Biçilmesi
Olgunlaşan buğdayın hasat edilmesi, yörede “Ekin biçme” şeklinde tanımlanır. Ekin biçme, kızgın temmuz güneşinin altında yapılan oldukça zor bir iştir ve diğer işler gibi bir dizi işlemlerden oluşur. Ekin biçme, yeten ekinin biçilmesi ve toplanarak tarlanın muhtelif yerlerine yığılması, şeklinde özetlenebilir. Ekin bazı yerlerde biçerdöverle, bazı yerlerde ise tırpanla biçilmektedir.


Hayvancılık
Yörede ağırlıklı olarak büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır. Büyükbaş hayvancılık kırsal kesimin önemli bir geçim kaynağıdır. En fazla inek yetiştirilmektedir. Küçükbaş hayvancılık az yapılmaktadır. Küçükbaş hayvan olarak da koyun ve keçi beslenmektedir. Ayrıca Sivas’ta arıcılık da fazla olup, yöre ekonomisine önemli bir katkısı bulunmaktadır.

Koç KatımıKoç katımı genellikle 14 kasımda yapılır. Bu tarih aynı zamanda halk takvimindeki “Koç” ayının da başlangıcıdır. Akşamdan koç giliği hazırlanır. Koçlar akşamdan ve sabah erkenden boyalanır, süslenir. Sürü sahipleri köy meydanında toplanır. Çobanlar dişi koyunları bir tarafa, koçları ayrı bir yere toplarlar. Hoca dua eder, sürü sahipleri topluca bu duaya amin der ve orada bulunan kalabalığa “koç giliği”, çörek, börek, kavurga, dut, üzüm, elma gibi yiyecekler dağıtırlar. Daha sonra koçlar sürüye katılır. Kasım ayına koç ayı denmesinin sebebi budur.

[aktassa]

Her ne kadar böyle çeşit çeşit imkanlar olsa da, maalesef sivasta bariz bir iş gücü sıkıntısı mevcut durumdadır.
İmkanlarımız çok fazladır fakat açıkçası biz Sivas'ın insanı tembelliğe alışmış insanlarız.
Eğer kültürel değerlerimizi sanayi ile birleştirebilirsek bence bölgenin lokomotifi olabilirz.
Mesela el işçiliği konusu.
Sivas'ta kemik tarak ve el işçiliği işi yapan kaç usta kaldı? Son yıllarda ülkemizdeki organik ürünlere olan ilgiyi de düşünürseniz, uygun pazarlama ve reklam stratejileri ile sırf bu konuda dahi tekel olabiliriz.
Horoz şekeri mesela.
Ben çocukluğumda tanıştım bu harika şeker ile ve Konya'da otorurken her yaz dönüşü Sivas'tan bir poşet alır gelirdik ve İç Anadoluda yoktu böyle şeyler.Şimdi her yerde var. Tekrar ilgilenilerek el atılırsa bu işe daha bir başka olur sanki..
Aklıma gelenler bunlar.
Sizce?