Raftıng Nedir?

[EyüphanAydın]

AKARSU SPORLARI

Akarsu sporları 1800'lerde kano ve kayak ile başlar. Bireysel çabalarla gelişen bu sporların kitlelere yayılması ise rafting ile olmuştur.

RAFTING

Akarsu, yatağı içinden geçerken çeşitli doğal engelleri geçmek zorundadır. Bu engeller büyüklü, küçüklü kaya parçaları bazen de ağaç gövdeleridir. Su kimi zaman da yüksekçe yerlerden dökülerek yoluna devam eder. Suyun yolunu kesen bu engeller genel akışın hızını ve yönünü etkiler, suda türbülanslar, dalgalar ve akışta ani süratlenmeler oluşturur. Akarsu sporlarında, bu tür beyaz ve köpüklü görüntüler sergileyen bölgelere "Rapid" (Şarlak) adı verilir. Akarsulardaki rapid ve çağlayan gibi engeller, zorluk derecelerine göre uluslararası standartlarda sınıflandırılır.
Klas1: Çok basit akıntı. Suda hiçbir çalkalanma yoktur, son derece sakin bir biçimde, köpüklenme yapmadan akar.
Klas2: Basit rapidler. Akıntı azdır. Suyun akışı ve küçük engeller hafif dalgalanmalar oluşturur. Bunlar hiç bir tehlikesi olmayan basit geçişlerdir.
Klas3: Orta zorlukta rapidler. Nehir buralarda, yüksek sayılabilecek dalgalar oluşturur. Dalga boyu bir metreye varır. Rapidin arkası durgun ve görüş alanı içindedir.
Klas4: Zor rapidler. Rapidin başlangıcından bitişini görmek her zaman mümkün olmaz. Akıntı, oldukça büyük ve karışık dalgalar oluşturur. Su altı ve su üstü engelleri bulunur. Emniyet için kıyıda kurtarma ipiyle ekibin olması gerekir.
Klas5: Çok zor rapidler. Su bazen çavlanlar bazen de çok büyük dalgalar oluşturur. Dalga boyu 5 metreye varabilir. Her taraf bembeyaz köpük içindedir. Dar geçişler olabilir. Bu bölgelerden geçiş için çok deneyimli olmak, zor durumlarda neler yapılacağını iyi bilmek gerekir. Emniyet sistemi kurmadan bu sulara girmek son derece risklidir.
Klas6: Geçilemeyecek kadar zor rapidler. Nehir buralarda ya metrelerce yukarıdan dökülür. Ya da art arda bir dolu engele rastlayarak çok türbülanslı ve dalgalı bir bölge oluşturur.

Rafting, Raft adı verilen botlarla yapılır.
Bu botlar, Amerika'da, önceleri (1900'ların başında) akarsularda güvenli olarak yük taşımakta kullanılıyormuş. Raft, her türlü akarsuda hareket edebilecek yapısı ve yapıldığı sağlam malzeme nedeniyle akarsu taşımacılığında tercih ediliyor. II.Dünya savaşı sırasında çıkartma amaçlı olarak kullanılan botlar diğer ülkelerin de dikkatini çekiyor ve yaygın olarak kullanılmaya başlanıyor. Spor amaçlı kullanım da yine Amerika'da başlıyor. Keşif amaçlı akarsu yolculukları ve çeşitli etkinlikler yapmak üzere kurulan bir kulüp 1973 yılında "Sobek Expedition" adını alarak dünyanın çeşitli ülkelerinde keşifler yapmaya başlıyor. Çoruh'u da 1982'de ilk bu ekip geçiyor.

Dünyada iki tip raft kullanılıyor. Birincisi daha çok Amerika'da, büyük nehirlerde yük taşıma amacıyla kullanılanlar. Bu botlar bir kişi tarafından yönlendirilebiliyor. Kullanım prensibi kürekli bir sandalla aynı. Bot, kenarlarına bağlı üçer metrelik küreklerle istenildiği gibi yönlendirilebiliyor. Bunlarla iki tona kadar yük taşımak mümkün. Son yıllarda bu botlarda yolcu taşımacılığında, daha çok da turizm alanında kullanılmaya başlandı. Bu türde, botta bulunan yolcular hiçbir şeye karışmaz. Yönetim tamamen kürekleri kullanan rehberdedir. İkincisinde ise botta bulunan herkes kürek çeker. Sabit bir kürek yeri yoktur ve kürekçiler botun kenarlarına oturarak kürek çekerler. Bunlarda rehber arkadadır. Diğer kürekçileri komutlarla yönlendirerek botu idare eder. Türkiye'de de bu sistem kullanılmaktadır. Rafting deneyimli rehberlerin idaresinde yapıldığında son derece kolay ve güvenli bir doğa sporudur. Klas 4 veya 5 zorluğunda bir nehri kano veya kayak gibi araçlarla geçmek için yıllar sürecek bir eğitime gereksinim duyulurken, raftingle deneyimli rehberler yönetiminde, bir kaç saatlik birifing ve ufak bir acil kurtarma provası sonrasında sağlıklı herkes geçebilir.

Türkiye'de rafting yapılan belli başlı noktalar:
Köprüçay , Dalaman, Alara, Dim Çayı, Çoruh, Düzce Melen, Eşen, Manavgat, Zamantı, Fırtına, Maçka, Tortum ve Barhal.