Aşık Veysel heykelinin çektikleri

[abircan]

Aşık Veysel heykelinin çektikleri
Pazartesi, 03 Ağustos 2009
1973 yılında Sivas Cıbırlar Parkı’na dikilmek istenen sonra Gülhane Parkı'na konulan Aşık Veysel heykelinin başına neler gelmiş, neler…. İstenmeyen Veysel’den takkeli Veysel’e uzanan bir süreç…


Fötr şapkası, içtiği sek rakısı ve piposu ile tanınan Aşık Veysel, Şarkışla’da başına geçirilmiş bir takke ile sunuldu. Heykeli Azeri heykeltraş İsmail Hüseyinov yapmıştı. Kendisinin açıklamasına göre hem fötr şapkalı hem de takkeli bir tasarım yapmıştı ancak yerel yöneticiler takkeli Aşık Veysel’i tercih etmişti.
Takkeli Aşık Veysel heykeli, bu yıl düzenlenen kültürel etkinliklere gidenleri başta ailesi olmak üzere tüm Alevileri şoke etti. “Aşık Veyselli Yıllar” adlı kitabın yazarı ve aynı zamanda Veysel’in hemşehrisi Veysel Kaymak, konuyu kamuoyunun gündemine taşıyınca, tartışmalar da başladı ve ister istemez Sivas’ta zaman zaman agresifleşen yobazlığın vandallığına ışık tutan örneklerin anımsanmasına neden oldu. Bakın 1973 yılında Sivas Cıbırlar Parkı’na dikilmek istenen Aşık Veysel heykelinin başına neler gelmiş, neler….

Konuğumuz konuyu gündeme taşıyan Veysel Kaymak, Aşık Veysel’in torunu Nazan Süzer ve fotoğraf sanatçısı- gazeteci Gürsel Gökçe…


Habercek.com
Her yıl Şarkışla’da düzenlenen Aşık Veysel Kültür Etkinliklerini genellikle kimse duymazdı. Ama bu yıl dikilen bir heykel yüzünden hem etkinlikler hem de Aşık Veysel tartışmalara yolaçtı. Sizler, bu yıl etkinliklere neden katılmıştınız?

Gürsel Gökçe: Biz Şarkışla’ya ‘Yaşayan Halk Ozanları sergisi’ grubu olarak gitmiştik. Aşık Veysel’in anısına ithafen yapılan bir çalışmaydı. Daha önce sergiyi Ankara ve Bursa’da açmıştık. Aşık Veysel’in memleketinde de açmamız gerekiyordu. Kaymakamlıkla, belediye ile irtibata geçtik. Belediye binasında sergiyi açtık. 72 ozanın fotoğrafını sergiledik. Aynı gün sinevizyon gösterimiz de oldu.

Takkeli Aşık Veysel heykelini gördüğünüzde neler hissettiniz?

Nazan Süzer: Dedeme benzemeyen bir heykel gördüm. Çökmüş, ezilmiş, boynu bükük bir Aşık Veysel… Dedemi yansıtan bir heykel değil. Başında imamların taktığı bir takke var. Görünce şoke olduk tabii. Görünen hal, bizi gerçekten çok üzdü.

Veysel Kaymak: Ben etkinliğin düzenlendiği tarihlerde köyde idim. Aslında pek katılmak istemiyordum ama Nazan çağırınca gittim. O heykeli görünce şaşırdım. Hiçbir yerde görülmeyen bir Aşık Veysel’di, ozana benzer yanı yoktu. En garip olanı da Veysel’e takke giydirilmesiydi.

Neden üzdü? Takke sizi niye rahatsız etti?
Nazan Süzer: Dedem evrensel bir insandır. Aşık Veysel, evrensel düşündü ve öyle yaşadı. Onun şiirlerini okuyanlar, dinleyenler bilir. Ayrım yapmayan, bütünleştirici, sevgi dolu bir insandı. Oysa takke dinsel bir simge. Sünni islam geleneğine ait bir simge... Dolayısıyla Aşık Veysel’i yansıtmıyor o simge... Dedem Ulu önder Atatürk’ün devrimine kadar kasket giydi, şapka devriminden sonra da fötr şapka kullandı. Bulunduğu meclislerde öyle bilindi, misafirlerini böyle ağırladı. Herkes fötr şapkası, piposu, temiz, ütülü elbiseleri ile tanır dedemi.

Veysel Kaymak: Heykeli, Azeri bir heykeltraş yapmış. Azeri heykeltraş, fötr şapkalı olanı da yaptığını ancak takkeli olanın seçildiği söylüyor. Dolayısıyla bu seçim, belediye başkanına, kaymakama, Kültür Bakanlığı’na ait bir seçim.

Gürsel Gökçe: Modern bir insana ait şapkası çıkartılıyor, takke giydiriliyor. Bu, Türkiye’nin gittiği noktayı gösteren bir durum. Aşık Veysel’le ilgili Fazıl Say’la röportaj yaparken, Say, saatine baktı. ‘Saat 11:00’ dedi ve devam etti: Şu an dünyanın herhangi bir yerinde mutlaka benim bestelediğim Kara Toprak ezgisi çalıyordur. Şimdi bu kadar evrenselleşmiş bir değeri, takke ile ifade etmek tam bir ayıp ve hoyratlık.

Nazan Süzer: Dedemle ilgili araştırma yapmak üzere her yıl köye mutlaka birkaç grup gelir. ABD’den, Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden. Bu yıl da dedemle ilgili belgesel bir film çekmek isteyen bir yabancı grup vardı. Dünyanın her yerinde ilgi gören bir değeri takke ile sınırlandırmak gerçekten büyük bir ayıp.

Herkesin belleklerine yerleştirdiği bir Aşık Veysel var. Şimdi neden takkeli bir Aşık Veysel’le karşımıza çıkıldı?

Nazan Süzer: Dedem Alevi Bektaşi geleneğinden gelen bir ozan. Belki Aşık Veysel heykeli dikerek Alevilere ulaşmak istediler.

Alevilere ulaşmak mı istediler yoksa Alevi değerlerinin içini boşaltmak için mi? İkincisi daha geçerli bir durum değil mi?

Nazan Süzer: Aslında dediğiniz doğru. Aşık Veysel’i başkalaştırarak Aleviliği yoketmek istediler.

Gürsel Gökçe: Türkiye’de toplum ve devlet daha çok islamileşiyor. Hangi devlet dairesine giderseniz gidin, bunu görüyorsunuz. Cuma günleri, metronun Kızılay istasyonunda gördüğümüz manzara…. Yolcuların gelip geçtiği bir yerde, namaz kılınıyor. Namaz kılınacak mekan orası mı olmalı? AKP’nin de iktidarda olmasından dolayı her yerde İslami referanslar dikkate alınıyor. Bu yıl Aşık Veysel etkinliğinde tam bir yozlaşma vardı. Etkinliğin de içi çürütülmüştü.

Nazan Süzer: Etkinliğe gelen ozanlar, davet edilen konuklar çarpık bir zihniyetin ürünü olan tiplerdi. Şarkışla Kültür Müdürü Mehmet Erdoğmuş, provoke eden bir tarza sahip. Orada yaşadığımız birçok olumsuzluk oldu. Aşık Veysel etkinliğini yapıyor ama Aşık Veysel’in kültüründen nasiplenmemiş bir bürokrat. Bedirhan Gökçe’nin ne katkısı var da ona Aşık Veysel ödülü veriliyor. Bu kişi, Bursa’da Aşık Veysel türkülerine tahammül edemeyen bir insandı. Şimdi ona ödül veriliyor.

Aşık Veysel Cumhuriyetçi bir ozandır
Veysel Kaymak: Yavuz Bülent Bakiler gibi kimi yazarlar Aşık Veysel’i sünni geleneğin içine yerleştirmeye çalışıyorlar. Oysa benim tanıdığım Aşık Veysel, cumhuriyetin aydınlanmacı kadrolarıyla dostluk kuran, onları etkileyen, onlardan etkilenen biriydi. Aşık Veysel Alevi Bektaşi kültüründen gelen, cumhuriyetçi bir halk ozanıdır. Ona takke giydirmek de boşuna bir çabadır. Takke ile Veysel’i sünniliğin içinde eritmek istiyorlar ama kimse bunu başaramaz.

Aşık Veysel’in Gülhane Parkı’nda da bir heykeli, o heykelin de bir öyküsü var değil mi?

Veysel Kaymak: Aşık Veysel öldükten sonra Hürriyet gazetesi mezarının yapılması ve bir heykelinin dikilmesi için bir kampanya başlattı. Mezarı yapıldı ancak heykeli uzun süre konulamadı. Yıl 1973. Gecikmenin nedenini öğrenmek için zamanın valisini ziyaret ettik. Vali, il genel meclisi toplantısından yeni çıkmıştı. Heykeli Sivas’a niye konulmuyor diye sorduğumuzda, Aşık Veysel heykeliyle ilgili tartışmaların olduğunu, halkın heykelin Sivas Cıbırlar Parkı’na konulmak istenmesine tepki gösterdiğini söyledi. Halk, ‘Bir Alevinin heykelini Cıbırlar Parkı’nda görmek istemiyoruz’ diyormuş.

Sonra ne oldu?
Ne olacak? Tepkiler üzerine Sivas’tan vazgeçildi ve o heykel, İstanbul’da Gülhane Parkı’na konuldu. Halen Gülhane’de duruyor. Geçmişte, Aşık Veysel’e tahammül edemeyenler şimdi onu takkeli haliyle karşımıza çıkarıyor.

Sivas’ın heykel yönünden sabıkası çok galiba. 2 Temmuz 1993 yılında, Madımak Oteli ateşe verilmeden önce de Atatürk büstüne saldırılmış, ayrıca Kültür Bakanlığı’nın diktiği Ozanlar Heykeli parçalanmıştı.

Nazan Süzer: Sanata düşman olarak, insanları sanattan uzaklaştırarak, aydınlanmaya, düşünmeye, estetiğe engel olunmak isteniyor. Bu anlayış, Türkiye’nin pek çok yerinde var. Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek de Altınpark’taki heykelleri, müstehcen bulduğu için kaldırmıştı.

Gürsel Gökçe: Aşık Veysel’e takke giydirilerek, bir anlayış meşru kılınmaya çalışılıyor. Takkeyi gören diyecek ki, ‘Aşık Veysel demek ki Alevi değilmiş’. Şimdi tepki gösterilmezse Aşık Veysel, yarın hacı sakalıyla ya da bir cüppe ile de karşımıza çıkarılabilir. O yüzden bu önemli. Alevi Bektaşi Federasyonu, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, ailesi, Aşık Veysel Derneği, o heykeli gidip oradan kaldırmalı.

Nazan Süzer: Kültür Bakanlığı, dedeme sahip çıktığını göstermek istiyorsa köydeki müzeye el atsın. Müze, içler acısı halde. Eşyalar, fotoğraflar dökülüyor. Biz aile olarak bunu istiyoruz. Ellerini Aşık Veysel’den çeksinler.

[sivasli_canan]

e napalım şimdi!otura birde ağıt yakaydınız heykelin ardından

[altuntas58]

Ünlü ozanımız Aşık veyselin heykeline yapılan saygısızlığı şiddetle protesto ediyorum

[sivaslıgenç]

Kardeşim ne heykelmış bee baydı ama bu konu harbidende tamam Takke taktılar çok ayıp ettiler çok büyük saygısızlık yaptılar böyle bir şeyin yapılması harbidende çok ayıp olmuş yani ama sıktı bu konu artık.Neredeyse mıllı mesele halıne gelecek bu konu.

[twilight]

zaten şimdi Gülhane parkında olan heykelinde ne şapka ne de takke var

[ömer yalcin]

NE HEYKELI ,TR ZATEN HEYKEL DOLU
BIRDE VESELINMI HEYKELI VAR BU NE SACMALIK YA
SANKI COK ÖNEMLI BIRI COK KOMIK BIR DURUM.......................

[65serdal58]

aşık veysel kim biliyormusunuz??????

ömer yalcin Nickli Üyeden Al?nt?

NE HEYKELI ,TR ZATEN HEYKEL DOLU
BIRDE VESELINMI HEYKELI VAR BU NE SACMALIK YA
SANKI COK ÖNEMLI BIRI COK KOMIK BIR DURUM.......................

??????????????

[ömer yalcin]

EVET KÖR BIR ASIKTI ,NE OLACAK
KOMIK SORU..................:::

[65serdal58]

sen nerelisin yaaa...merak ettim yani

sen şakamısın gerçekmisin yaa???

ben çözemedim seni yani

[ömer yalcin]

ELHAMDÜLILLAH SIVASLIYIM GARDAS