Sağ ve Sol

[seva]

Sağın önemi

Sual: Sağ, sola göre neden önemlidir?

CEVAP

Otuz sene önce benzer bir suale şöyle cevap vermiştik:

Sağ kelimesinin kullanıldığı yerlerden bazıları şunlardır:

1- Yaşayan, ölmemiş olana (Sağ) denir, sol denmez.

2- Minnettarlığı ifade etmek üzere, sıhhat, afiyet ve selâmet dilemek için (Sağ ol) denir, sol ol denmez.

3- Bir yere kazasız belâsız gidene (Sağ salim gitti) denir, sol salim gitti, denmez.

4- İleri görüşlü, basiretli, firasetli olanlara, (Sağduyu sahibi) denir, sol duyu sahibi denmez.

5- Bir kimsenin işi rast gittiği zaman, (Sağ tarafından kalkmış) denir. İşi tersine giderse, (Sol tarafından kalkmış) denir.

6- Bir kimsenin sâdık yardımcısına (Sağ kolu) denir, sol kolu denmez.

7- Kuvvetli şeylere (Sağlam) denir, sollam denmez.

8- Bir kimseye sıhhat ve afiyette kalması için dua olarak, (Sağlıcakla kalın) denir, sollucakla denmez.

9- Sıhhatle alakalı teşkilata (Sağlık teşkilatı) denir, solluk teşkilatı denmez.

10- Hasta olmayana, sağlam ve sıhhatli olana (Sağlıklı) dendiği gibi, doğru güvenilir olana da sağlıklı denir, bunların tersi olana, hasta olana, güvenilmeyene de sağlıksız denir.

11- Kısır olmayan, süt veren hayvanlara, mallara (Sağmal) denir, solmal denmez.

12- Müsafeha (Sağ) elle yapılır, sol elle yapılmaz.

13- Çocukların büyük çoğunluğu sağ eli kuvvetli olarak doğar. Toplumda tek tük sol elle iş yapan, yazı yazan kimselere, olumsuz anlamda (Solak) denir, sağak denmez.

14- Rahmetin, yağmurun bol şekilde yağışına (Sağanak) denir, solanak denmez.

15- İstisnalar hariç, bütün vidalar, sıkıştırıp sağlamlaştırılmaları için sağa döndürülür. Gevşetmek, bozmak için sola bükülür.

16- İngiltere hariç, trafik kaidesi, gidiş istikameti sağdandır.

17- Kuvvet vermek, temin etmek gibi kelimeler yerine (Sağlamak) tabiri kullanılır. Geçimini sağlamak, işini sağlamak gibi…

18- Yapılan bir işlemin doğruluğunu kontrol etmek anlamında, (Sağlamasını yapmak) ifadesi kullanılır, sollamasını yapmak denmez.

19- Helâda taharet, sol elle yapılır.

20- Gelin veya güveyin sağında gidip kılavuzluk eden kimseye (Sağdıç) denir, soldıç denmez.

İslâmiyet'te de sağın önemi vardır. Birkaç örnek verelim:

1- İmam-ı Nevevi hazretleri buyuruyor ki:

Mübarek, şerefli ve temiz işleri yaparken sağdan başlanır. Bu müstehabdır. Ayakkabı, elbise giyerken, [Yatıp kalkarken], baş tıraş ederken ve tararken, bıyık keserken, misvak kullanırken, tırnak keserken, el, ayak yıkarken, mescide, Müslümanın evine ve odasına girerken, helâdan çıkarken, sadaka verirken, yemek yerken, su içerken sağdan başlanır. Bunların zıttı olanları yaparken, mesela ayakkabı, çorap, elbise çıkarırken, camiden ve Müslümanın evinden çıkarken, helâya girerken, sümkürürken, taharetlenirken soldan başlanır.

2- Her insanın sağ omzunda sevabı, sol omzunda günahı yazan melekler bulunur.

3- Namazda önce sağ omza, sonra sol omza selam verilir.

4- İyilerin amel defterleri sağından, kötülerin sol ve arka tarafından verilir.

5- Kur'an-ı kerimde, amel defteri sağdan verilenler övülmekte. Soldan verilenler kötülenmekte, şöyle buyurulmaktadır:

(Amel defterleri sağdan verilenler; ne mutlu o sağcılara! Kötülük işlediklerini belirtmek üzere, amel defterleri soldan verilenler; ne yazık o solculara!) [Vakıa 8,9]

Sağ ruhtur, sol maddedir. İsimleri ayrı olsa da komünizm, faşizm ve kapitalizm gibi bütün izmli sistemlerin hepsi birer sol sistemdir.

Sol, yokluk ve hiçliktir. Onlar için ölüm sondur. Sağ ise ebedîdir. Ölüm son değil, gerçek hayatın başlangıcıdır.

Politika pazarında, herkes sağı solu kendine göre tarif etmekteyse de, ilmî sağ farklıdır.



--
---------------------------------------------------------------------------------------------
MAİDE SURESİ 51. AYET:
"Ey iman edenler! Yahudileri ve Hıristiyanları dostlar edinmeyin.
Onların bazısı, bazısının dostlarıdırlar.
İçinizden kim onları dost edinirse şüphe yok ki, o da onlardandır.
Muhakkak ki Allah o zalimleri hidayete, doğru yola iletmez".
---------------------------------------------------------------------------------------------