Duanın manası

[seva]

Duâ ve davet” sözü Kur’an’da iki anlam içerir:

1 - İbadet duası (İbadet amacıyla yapılan duâ)

2 - Dilek duası (ALLAH’tan birşey dilemek için yapılan duâ)

Şu âyetler bu tanımlara örnektir:

“ALLAH’la beraber başka bir ilâha duâ (ibâdet) etme, sonra azab edilenlerden olursun.” (Şuarâ, 26/213)

“Kim, ALLAH’la beraber varlığını ispatlayacak hiçbir delil bulunmayan bir ilâha ibâdet (duâ) ederse, onun hesabı Rabbinin yanındadır. Kuşkusuz kâfirler kurtulamaz.” (Mü’minûn, 23/117).

“ALLAH’la beraber başka bir ilâha duâ etme, O’ndan başka ibadete layık ilâh yoktur.” (Kasas, 27/88).

“ALLAH’ın kulu Muhammed O’na ibâdet (duâ) etmek için kalkınca, neredeyse çevresinde birbirlerine kenetlenerek keçeleşirlerdi.” (Cin, 72/19).

“Onlar ALLAH’ı bırakıp dişilere duâ (ibâdet) ediyorlar ve yalnız başkaldıran şeytandan başkasına ibâdet etmiyorlardı.” (Nisa, 4/117)

“Hak duâ ALLAH’a yapılır; ondan başka duâ ettikleri, kendilerine hiçbir cevap veremez. Bunlar suyun ağzına gelmesi için avuçlarını suya açan kimseye benzerler. Hiçbir zaman su ağzına ulaşmaz.” (Râd, 13/14)

“Onlar ki ALLAH ile beraber başka bir ilâha duâ etmezler. ALLAH’ın haram ettiği canı haksız yere öldürmezler, ve zina etmezler.” (Furkân, 25/68)

“Ey Muhammed, de ki: “Duanız (ibâdetiniz) olmasa Rabbim sizi ne yapsın (ne diye size değer versin?) Yalanladığınızdan ötürü azaba çarptırılmanız gerekecek.” (Furkân, 25/77)

Âyetin yorumu ile ilgili olarak şöyle denildi:

“Eğer sizin O’na duanız olmasa; onun duası size olmasa…”

Buradaki mastar bazen özne ile bazen de nesne ile tamlanmaktadır. Ancak özne ile tamlanma olasılığı daha güçlüdür. Çünkü o duayı yapan bir öznenin olması mutlak gereklidir. Bu nedenle iki görüşten en güçlüsü budur. Bu durumda âyette şöyle denilmektedir:

“Şayet O’na duâ etmiyor, O’na ibâdet etmiyor ve O’ndan dilekte bulunmuyorsanız Rabbim sizi ne yapsın ? (ne diye size kıymet verip dikkate alsın?) “